Bạn đang là học sinh cấp 3 và muốn kiếm thêm thu nhập, từ tiền tiêu vặt đến hỗ trợ gia đình? Dù mới 16 tuổi, chưa có kinh nghiệm hay bằng cấp cao, bạn vẫn hoàn toàn có thể tìm được công việc phù hợp. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn các cách tìm việc thông minh, từ biết về quy định độ tuổi, chuẩn bị CV, tận dụng mối quan hệ, tạo cơ hội cho chính mình, đến săn việc online và chuẩn bị tốt cho buổi phỏng vấn. Những bí quyết này sẽ giúp bạn dễ dàng có việc làm đầu tiên, vừa học vừa trải nghiệm, vừa tích lũy kỹ năng quý giá cho tương lai.

Cách 1: Chọn việc phù hợp cho tuổi teen: Từ kết nối đến khởi nghiệp

Bước 1: Những điều cần biết về giới hạn tuổi khi tìm việc cho học sinh cấp 3

• Tìm hiểu quy định về độ tuổi: Trước khi nộp đơn xin việc, bạn cần chắc chắn rằng mình đủ điều kiện pháp lý để làm việc. Mỗi quốc gia, mỗi bang đều có luật riêng về độ tuổi tối thiểu và những công việc mà thanh thiếu niên được phép làm.

• Hỏi thông tin từ trường học: Một số công việc yêu cầu giấy phép từ nhà trường hoặc các thủ tục liên quan. Hãy kiểm tra với giáo viên hoặc văn phòng trường để chuẩn bị đầy đủ giấy tờ.

• Chú ý quy định của công ty: Ngoài luật pháp, các doanh nghiệp cũng có thể giới hạn độ tuổi tuyển dụng. Khi tìm việc và điền đơn, hãy đảm bảo công ty chấp nhận nhân viên 16-17 tuổi, tránh mất thời gian với những nơi chỉ tuyển từ 18 tuổi trở lên.

Bước 2: Tận dụng mối quan hệ để tìm việc làm cho học sinh cấp 3

• Hãy chủ động hỏi người quen: Một trong những cách hiệu quả nhất để tìm việc là biết cách hỏi. Hãy nói với gia đình, thầy cô, cố vấn học tập, và các người lớn bạn tin tưởng rằng bạn đang tìm việc.

• Tìm cơ hội việc làm không chính thức: Những người quen có thể gợi ý các công việc như trông trẻ, chăm sóc sân vườn, hoặc giúp việc nhà. Đây là cách tuyệt vời để có kinh nghiệm đầu tiên.

• Khám phá công việc tại nơi họ làm việc: Có thể bạn biết ai đó làm ở những nơi có thể thuê học sinh cho các vị trí phụ trợ, như hỗ trợ văn phòng, sắp xếp hồ sơ, hay dọn dẹp.

• Theo dõi kết quả: Sau khi hỏi, đặc biệt nếu họ hứa sẽ kiểm tra thông tin, hãy nhớ liên hệ lại để biết họ có tìm được cơ hội phù hợp cho bạn hay không.

Bước 3: Tạo việc làm cho bản thân: Hướng đi cho học sinh cấp 3

• Hướng tới công việc tự do, linh hoạt: Thay vì chỉ tìm việc trong công ty, bạn có thể tự tạo cơ hội cho mình. Làm việc tự do giúp bạn chủ động về thời gian và số giờ làm việc mỗi tuần.

• Các công việc phổ biến cho học sinh: Trông trẻ, chăm sóc sân vườn, cắt cỏ, làm vườn, dắt chó đi dạo, rửa xe, hoặc giao hàng, nếu bạn đủ điều kiện lái xe hợp pháp.

• Ưu điểm của tuổi teen: Bạn có thể cung cấp dịch vụ với chi phí thấp hơn so với người lớn, từ đó dễ thu hút khách hàng hơn.

• Sáng tạo không giới hạn: Hãy nghĩ rộng hơn về những nhu cầu xung quanh bạn, từ giúp đỡ hàng xóm, bạn bè đến cung cấp dịch vụ cho cộng đồng – cơ hội luôn có, chỉ cần bạn chủ động.

Bước 4: Tình nguyện để tích lũy kinh nghiệm và cơ hội việc làm cho học sinh

• Tận dụng cơ hội tình nguyện: Tham gia tình nguyện là cách tuyệt vời để học kỹ năng làm việc thực tế, giúp bạn trở nên hấp dẫn hơn với nhà tuyển dụng.

• Xây dựng mối quan hệ lâu dài: Nếu bạn tình nguyện đều đặn và lâu dài, bạn có thể tạo được uy tín với tổ chức và trở thành ứng viên sáng giá khi họ có nhu cầu tuyển nhân sự.

• Ưu thế khi ứng tuyển: Khi tổ chức nơi bạn từng tình nguyện mở vị trí trả lương, bạn sẽ được ưu tiên vì đã quen môi trường, hiểu mục tiêu và cách làm việc của họ.

Bước 5: Tìm cơ hội việc làm trực tuyến cho học sinh cấp 3

• Khám phá việc làm online: Ngày nay có rất nhiều công việc trực tuyến phù hợp với học sinh, từ viết lách tự do, thiết kế website, thiết kế đồ họa đến các dịch vụ sáng tạo khác.

• Chú ý yêu cầu công việc: Một số công việc freelance có thể yêu cầu bằng cấp, kinh nghiệm hoặc tuổi trưởng thành. Khi tìm việc, hãy đọc kỹ yêu cầu để tránh mất thời gian.

• Mua bán online: Học cách mua và bán hàng trực tuyến, như truyện tranh, đồ cổ, hoặc các sản phẩm khác. Bạn có thể cần phụ huynh giúp tạo tài khoản trên nền tảng như eBay, nhưng sau đó bạn có thể tự quản lý việc bán hàng.

• Linh hoạt về thời gian: Việc làm online rất phù hợp với học sinh vì bạn có thể sắp xếp công việc quanh lịch học, làm thêm vào những ngày nghỉ hoặc cuối tuần mà không ảnh hưởng đến việc học.

Bước 6: Cởi mở với các cơ hội việc làm có sẵn cho học sinh cấp 3

• Chấp nhận công việc sẵn có: Dù tuổi còn trẻ, vẫn có nhiều cơ hội việc làm phù hợp, như nhà hàng, cửa hàng bán lẻ, nông trại hay các công việc lao động phổ thông.

• Đừng từ chối chỉ vì không yêu thích: Những công việc này có thể không phải lựa chọn lý tưởng, nhưng sẽ giúp bạn kiếm thêm thu nhập và tích lũy kinh nghiệm quý giá.

• Nhìn nhận dài hạn: Ở tuổi 16, đây chưa phải công việc cả đời. Việc chấp nhận những công việc tạm thời sẽ giúp bạn học hỏi kỹ năng làm việc, rèn luyện thái độ chuyên nghiệp và chuẩn bị cho cơ hội trong tương lai.

Cách 2: Gây ấn tượng khi xin việc: Bí quyết cho tuổi teen

Bước 1: Chuẩn bị giấy tờ cần thiết khi tìm việc cho học sinh cấp 3

• Chuẩn bị giấy tờ nhận dạng: Để được nhận vào hầu hết các công ty hoặc tổ chức, bạn cần có giấy tờ tùy thân như bằng lái xe, hoặc nếu chưa có, có thể dùng hộ chiếu hoặc thẻ học sinh có ảnh.

• Thông tin bảo hiểm xã hội: Hãy biết số an sinh xã hội của mình và chuẩn bị thẻ nếu cần khi điền đơn xin việc hoặc giấy tờ thuế.

• Giấy phép làm việc: Một số nơi có thể yêu cầu giấy phép làm việc đặc biệt, có chữ ký của phụ huynh, để chứng minh bạn đủ điều kiện pháp lý làm việc.

• Tập hợp sẵn trước khi nộp hồ sơ: Việc chuẩn bị tất cả giấy tờ trước sẽ giúp bạn điền đơn và hoàn tất thủ tục nhanh chóng, không bị gián đoạn khi cần.

Bước 2: Viết CV hiệu quả để tìm việc cho học sinh cấp 3

• Lợi ích của CV dù chưa có kinh nghiệm: Dù nhiều công việc không yêu cầu CV, việc chuẩn bị vẫn giúp bạn nổi bật. CV giúp bạn thể hiện năng lực, thái độ chăm chỉ và những kỹ năng mềm quan trọng như năng động, đáng tin cậy.

• Nhấn mạnh thành tích học tập và hoạt động ngoại khóa: Liệt kê các thành tích học tập, giải thưởng, hoạt động tình nguyện, hoặc các dự án cá nhân để chứng minh kỹ năng và khả năng học hỏi.

• Hobbies và kỹ năng mềm: Các sở thích như tham gia đội văn nghệ, thể thao hoặc dự án nhóm cũng thể hiện kỹ năng làm việc nhóm, tính kỷ luật, cam kết lâu dài và khả năng quản lý thời gian.

• Tùy chỉnh CV cho từng công việc: Hãy làm CV nổi bật những kỹ năng và điểm mạnh phù hợp với từng công việc bạn ứng tuyển. Đây cũng là cách để bạn vượt trội hơn các bạn cùng tuổi chưa chuẩn bị CV.

Bước 3: Chuẩn bị phỏng vấn để tăng cơ hội được nhận việc cho học sinh cấp 3

• Tìm hiểu trước về phỏng vấn: Phỏng vấn không dễ ngay cả với người lớn, vì vậy hãy tìm hiểu và luyện tập trước. Hỏi phụ huynh hoặc người lớn khác về những câu hỏi họ từng gặp, hoặc hỏi các bạn cùng tuổi đang làm việc tại nơi bạn ứng tuyển.

• Chuẩn bị câu trả lời: Lập danh sách các câu hỏi cơ bản như: “Bạn có thể đóng góp gì cho công ty?”, “Điều gì làm bạn phù hợp với công việc này?”, “Kinh nghiệm nào khiến bạn trở thành ứng viên tốt?”. Soạn sẵn câu trả lời chân thật và tự tin.

• Giữ thái độ tích cực: Tin rằng bạn sẵn sàng và là lựa chọn tốt cho công việc. Thái độ tự tin sẽ giúp bạn thuyết phục nhà tuyển dụng.

• Không quá lo lắng: Sai sót nhỏ là bình thường, nhà tuyển dụng hiểu rằng bạn có thể còn hồi hộp.

• Hỏi ngược lại nhà tuyển dụng: Chuẩn bị ít nhất một câu hỏi để hỏi lại họ vào cuối phỏng vấn, điều này thể hiện sự chủ động và động lực làm việc của bạn.

Bước 4: Tham gia khóa đào tạo để nâng cao cơ hội việc làm cho học sinh cấp 3

• Tăng giá trị bản thân: Tham gia các khóa đào tạo bổ sung ngoài kỹ năng công việc sẽ giúp bạn nổi bật so với các ứng viên cùng tuổi.

• Các khóa học hữu ích: CPR, sơ cứu cơ bản, hoặc seminar về dịch vụ khách hàng là những lựa chọn lý tưởng.

• Ứng dụng thực tế: Nếu làm trông trẻ, CPR và sơ cứu sẽ giúp phụ huynh yên tâm. Các kỹ năng này cũng hữu ích cho các công việc như cứu hộ bể bơi cộng đồng hoặc các công việc chăm sóc sức khỏe, an toàn khác.

Mở rộng cơ hội việc làm và cân nhắc công việc mùa hè cho học sinh cấp 3

• Đừng giới hạn cơ hội: Đừng nghĩ rằng tuổi teen chỉ có thể làm nhà hàng, bán lẻ hay lao động phổ thông. Nếu bạn quan tâm đến tài chính, kinh doanh hay muốn thử làm việc tại ngân hàng, hãy chủ động tìm hiểu và hỏi về các cơ hội. Rủi ro duy nhất là họ từ chối, nhưng bạn có thể tìm được cơ hội bất ngờ.

• Cân nhắc công việc mùa hè: Nếu bạn chỉ muốn làm việc trong mùa hè và dự định nghỉ khi trường học bắt đầu, không cần phải nói trước với nhà tuyển dụng trừ khi công việc đã được quảng cáo là chỉ làm mùa hè. Trong trường hợp khác, nên nhận công việc nếu được đề nghị và thông báo lại khi mùa hè kết thúc rằng bạn sẽ trở lại học tập.

Nguồn tham khảo

1. https://www.snagajob.com/blog/post/legal-age-to-work
2. https://www.thebalancemoney.com/list-of-good-first-job-ideas-for-teens-2062235
3. http://teens.lovetoknow.com/what-jobs-are-options-16-year-olds
4. https://www.monster.com/career-advice/article/volunteer-work-full-time-job-0821
5. http://www.bluntmoney.com/jobs-for-16-year-olds/
6. https://www.thebalancemoney.com/working-papers-employment-age-certificates-2063908
7. https://money.usnews.com/money/blogs/outside-voices-careers/2014/05/12/how-to-get-a-job-when-you-dont-have-much-experience
8. https://www.indeed.com/career-advice/interviewing/good-questions-to-ask-at-the-end-of-an-interview

Biên dịch: Leigh Kennedy Ly.