Tìm việc làm vốn đã đầy áp lực, nhưng với những ai từng có tiền án, hành trình ấy lại càng khó khăn hơn. Không ít nhà tuyển dụng còn e dè, thậm chí từ chối thẳng khi thấy ứng viên có vết đen trong hồ sơ pháp lý.

Theo số liệu từ Hoa Kỳ, có tới 1/4 dân số từng có tiền án hoặc tiền sự và phải đối mặt với rào cản lớn khi xin việc. Tại Việt Nam, tình trạng này cũng tương tự: nhiều người sau khi chấp hành xong án phạt vẫn khó khăn trong việc tái hòa nhập cộng đồng và tìm kiếm việc làm ổn định.

Tuy nhiên, bạn không hề bất lực. Điều quan trọng là biết rõ quyền lợi của mình, cách trình bày hồ sơ xin việc thông minh, và cách ứng xử khi phỏng vấn. Nếu làm đúng, bạn hoàn toàn có thể thuyết phục nhà tuyển dụng tin tưởng và trao cho mình cơ hội làm lại cuộc đời.

Bí quyết 1: Cách xin việc khi có tiền án: 11 bước giúp bạn gây ấn tượng

Bước 1: Biết rõ quyền lợi của mình khi xin việc có tiền án

Không phải lúc nào bạn cũng buộc phải khai toàn bộ quá khứ pháp lý với nhà tuyển dụng. Trong một số trường hợp, bạn có quyền giữ lại thông tin, miễn là phù hợp với quy định pháp luật. Cụ thể:

• Nếu bạn từng bị bắt giữ nhưng vụ việc đã kết thúc, không còn trong quá trình điều tra hoặc không dẫn đến kết án.

• Khi hành vi vi phạm được xử lý theo diện không phải tội phạm hình sự và bạn đang trong giai đoạn xét xử trước khi ra phán quyết.

• Với những vi phạm nhỏ liên quan đến ma túy, nếu đã qua một khoảng thời gian theo luật định kể từ ngày bị kết án.

• Khi bạn đã được xóa án tích, hoặc có giấy chứng nhận cải tạo, phục hồi nhân phẩm.

• Nếu vi phạm xảy ra khi bạn còn là vị thành niên, sau khi trưởng thành bạn có quyền yêu cầu tòa án niêm phong hoặc xóa bỏ hồ sơ vi phạm đó.

Nắm vững những quyền lợi này sẽ giúp bạn tự tin hơn khi làm hồ sơ xin việc dù từng có tiền án, đồng thời tránh việc khai báo không cần thiết gây bất lợi cho bản thân.

Bước 2: Hiểu rõ tiền án của mình và chọn công việc phù hợp

Không phải tất cả loại tiền án đều ảnh hưởng giống nhau khi bạn xin việc. Việc nắm rõ nội dung trong hồ sơ pháp lý của mình sẽ giúp bạn biết mình có thể ứng tuyển vào đâu và cần tránh những vị trí nào.

• Xác định loại tiền án: Mỗi loại vi phạm sẽ ảnh hưởng đến những lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau. Ví dụ: nếu từng dính đến tội danh tài chính, bạn sẽ rất khó xin việc trong ngân hàng, bảo hiểm hay ngành nghề liên quan đến quản lý tiền bạc.

• Chọn công việc không liên quan đến tiền án: Nếu vi phạm trong quá khứ không liên quan đến vị trí ứng tuyển, cơ hội được chấp nhận sẽ cao hơn.

• Tìm hiểu kỹ trước khi loại trừ: Đừng vội cho rằng tiền án sẽ tự động cản trở mọi công việc. Hãy nghiên cứu kỹ yêu cầu nghề nghiệp và xem xét mức độ liên quan của vi phạm đến công việc.

• Loại bỏ những việc chắc chắn bị loại trừ: Có những vị trí gần như không thể xin vào nếu có tiền án, chẳng hạn như:

  • Công việc trong cơ quan nhà nước cần xác minh lý lịch hoặc cấp phép an ninh đặc biệt.

  • Vị trí quản lý tài chính, quỹ, kế toán.

  • Các công việc liên quan đến trẻ em hoặc người yếu thế.

Khi hiểu rõ giới hạn và lựa chọn công việc phù hợp, bạn sẽ tiết kiệm thời gian, tránh thất vọng và tập trung tìm việc đúng hướng, tăng cơ hội thành công khi làm hồ sơ xin việc dù có tiền án.

Bước 3: Hiểu rõ nhà tuyển dụng được phép xem xét những gì

Không phải nhà tuyển dụng muốn loại bạn vì có tiền án là được. Trên thực tế, nhiều quy định pháp luật bảo vệ quyền lợi của người từng vi phạm pháp luật khi tham gia thị trường lao động.

• Không được tự động từ chối ứng viên có tiền án: Luật lao động ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam, quy định rõ: nhà tuyển dụng không thể chỉ vì bạn từng có tiền án mà loại hồ sơ ngay từ đầu.

• Tiền án phải liên quan đến công việc: Nhà tuyển dụng chỉ có thể cân nhắc loại bỏ bạn nếu vi phạm trong quá khứ có liên quan trực tiếp đến tính chất công việc, ảnh hưởng đến uy tín hoặc sự an toàn.

• Yếu tố thời gian rất quan trọng: Nếu án phạt đã qua nhiều năm và bạn đã chấp hành xong, việc từ chối tuyển dụng vì lý do này sẽ khó được coi là hợp lý.

• Tính chất công việc cụ thể: Một số nghề nghiệp đòi hỏi độ tin cậy đặc biệt. Ví dụ:

  • Nếu từng bị kết án bạo lực, bạn sẽ khó xin vào những công việc phải giao tiếp, gặp gỡ nhiều khách hàng.

  • Nếu liên quan đến tội phạm tài chính, sẽ khó khăn khi ứng tuyển vào vị trí quản lý tiền bạc.

Hiểu rõ nhà tuyển dụng được phép và không được phép xem xét sẽ giúp bạn biết cách bảo vệ quyền lợi của mình, đồng thời xây dựng chiến lược xin việc thông minh, giảm thiểu rào cản do quá khứ để lại.

Bước 4: Tận dụng mối quan hệ cá nhân để tìm việc

Một trong những cách hiệu quả nhất khi xin việc dù có tiền án là nhờ sự hỗ trợ từ bạn bè, người thân hoặc những người quen biết trong xã hội.

• Nhờ người quen giới thiệu việc làm: Nếu bạn bè hoặc gia đình đang tuyển dụng, hoặc quen biết người có nhu cầu tuyển dụng, hãy thẳng thắn nhờ họ giúp đỡ. Khi nhà tuyển dụng nghe giới thiệu từ một người họ tin tưởng, khả năng bạn được trao cơ hội sẽ cao hơn nhiều.

• Có người đứng ra bảo chứng uy tín: Người quen có thể viết thư giới thiệu gửi đến nhà tuyển dụng, nhấn mạnh vào những điểm mạnh, sự thay đổi tích cực của bạn.

• Gọi điện hoặc trao đổi trực tiếp: Nếu người giới thiệu quen thân với nhà tuyển dụng, họ có thể trực tiếp gọi điện để xác nhận bạn là người đáng tin cậy, giải thích vì sao quá khứ không còn là rào cản.

• Nhấn mạnh sự thay đổi: Người giới thiệu có thể nói về:

  • Thời gian quen biết bạn lâu dài, hiểu rõ con người thật của bạn.

  • Những thay đổi tích cực sau khi chấp hành xong án phạt.

  • Khẳng định rằng vi phạm trước đây chỉ là sai lầm nhất thời và bạn sẽ không lặp lại.

Việc có một người “bảo chứng” không chỉ giúp tăng niềm tin với nhà tuyển dụng mà còn giúp bạn vượt qua rào cản tâm lý, tự tin hơn trong hành trình tìm việc làm dù có tiền án.

Bước 5: Xây dựng mạng lưới quan hệ để mở rộng cơ hội việc làm

Không chỉ nhờ đến bạn bè, người thân, việc chủ động tạo dựng mối quan hệ xã hội cũng là cách hiệu quả để tìm việc, đặc biệt khi bạn từng có tiền án.

• Tạo hồ sơ chuyên nghiệp trên mạng xã hội: Đăng ký tài khoản trên các nền tảng nghề nghiệp như LinkedIn hoặc thậm chí Twitter. Hãy xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp, chia sẻ kiến thức và kết nối với những người trong ngành.

• Tham gia hội nhóm nghề nghiệp: Tìm các hiệp hội, câu lạc bộ hoặc cộng đồng trong lĩnh vực bạn muốn theo đuổi. Việc trở thành thành viên sẽ giúp bạn cập nhật cơ hội việc làm và tiếp cận nhà tuyển dụng dễ dàng hơn.

• Tham dự sự kiện ngành nghề: Chủ động tham gia hội thảo, hội nghị, các buổi gặp gỡ chuyên môn. Đây là cơ hội để bạn giao lưu, học hỏi và gây ấn tượng trực tiếp với những người có thể mang lại việc làm cho bạn.

• Kết nối chân thành, lâu dài: Đừng chỉ tìm đến người khác khi cần việc. Hãy duy trì mối quan hệ, hỗ trợ lẫn nhau để xây dựng niềm tin bền vững.

Việc networking thông minh sẽ giúp bạn có thêm nhiều cơ hội xin việc, thậm chí mở ra cánh cửa mà nếu chỉ nộp hồ sơ thông thường bạn khó có thể đạt được.

Bước 6: Chọn công việc phù hợp với hoàn cảnh khi có tiền án

Không phải vị trí nào cũng mở cửa với người từng có tiền án. Tuy nhiên, vẫn có nhiều công việc “hậu trường” giúp bạn dễ dàng bắt đầu lại, ít bị soi xét.

• Công việc phía sau hậu trường: Các vị trí như bảo trì, vệ sinh, kho vận, sắp xếp hàng hóa, phụ việc… thường ít yêu cầu tiếp xúc trực tiếp với khách hàng hay quản lý tiền bạc, nên cơ hội được chấp nhận cao hơn.

• Tránh những vị trí nhạy cảm: Nếu tiền án liên quan đến tài chính, quản lý quỹ hoặc hành vi bạo lực, bạn sẽ khó được nhận vào công việc cần giữ tiền, quản lý tài sản hoặc thường xuyên tiếp xúc đông người.

• Nhà hàng và quán bar thường cởi mở: Nhiều chủ quán ăn, quán bar sẵn sàng trao cơ hội cho người từng có tiền án vì họ hiểu rằng ai cũng cần một lần làm lại. Những công việc như bếp, phục vụ, rửa chén hay hỗ trợ hậu cần thường dễ xin hơn.

Điều quan trọng là biết chọn công việc phù hợp với quá khứ của mình. Khi chứng minh được sự chăm chỉ và thái độ nghiêm túc, bạn hoàn toàn có thể dần mở rộng cơ hội sang những công việc ổn định và có tương lai hơn.

Bước 7: Bắt đầu từ những công việc nhỏ để tạo dựng lại sự nghiệp

Với người từng có tiền án, việc tìm ngay công việc tốt, lương cao và nhiều trách nhiệm thường không dễ. Điều quan trọng là bạn chấp nhận bắt đầu lại từ những vị trí nhỏ, coi đó là bước đệm để chứng minh năng lực và xây dựng lại uy tín.

• Chấp nhận vị trí ít trách nhiệm hơn: Nhà tuyển dụng có thể e dè giao việc lớn ngay từ đầu, nhưng họ sẵn sàng cho bạn cơ hội ở công việc đơn giản hoặc lương thấp. Đây là cơ hội để bạn chứng minh mình đáng tin cậy.

• Đăng ký qua công ty dịch vụ việc làm (temp agency): Bạn phải khai rõ tiền án với họ, nhưng nhiều công ty dịch vụ có thể giới thiệu bạn đến nơi làm việc mà không kiểm tra lý lịch thêm lần nữa, giúp bạn dễ có cơ hội thử sức.

• Chấp nhận “lùi một bước” để tiến xa hơn: Dù phải nhận công việc dưới trình độ hoặc mức lương thấp, bạn có thể dùng quãng thời gian này để tích lũy kinh nghiệm, lấy lại sự tự tin và bổ sung vào hồ sơ xin việc.

• Xây dựng lại lịch sử việc làm: Với những ai từng đi tù, khoảng trống trong hồ sơ nghề nghiệp đôi khi còn gây khó khăn hơn cả tiền án. Bắt đầu từ các công việc phổ thông, lao động chân tay hoặc vị trí khởi điểm sẽ giúp bạn dần lấy lại sự ổn định, sau đó từng bước quay lại đúng ngành nghề mong muốn.

Hãy coi công việc nhỏ là bàn đạp. Khi bạn chứng minh được sự nỗ lực, kỷ luật và trách nhiệm, cánh cửa đến với những vị trí tốt hơn sẽ tự mở ra.

Bước 8: Trung thực về quá khứ khi xin việc

Khi làm hồ sơ xin việc, nhiều người từng có tiền án thường băn khoăn có nên khai thật hay không. Thực tế, trung thực luôn là lựa chọn an toàn nhất vì hầu hết nhà tuyển dụng đều có thể kiểm tra lý lịch.

• Không nên che giấu tiền án: Nếu bạn khai man, nhà tuyển dụng phát hiện trong quá trình kiểm tra, hồ sơ sẽ bị loại ngay. Nếu đã được nhận việc mà sau này bị phát hiện, bạn hoàn toàn có thể bị cho nghỉ.

• Kiểm tra lý lịch thường được áp dụng: Dù một số án cũ hoặc án ở địa phương khác có thể không hiện ra, nhưng nếu nhà tuyển dụng biết sau khi đã tuyển, họ gần như chắc chắn sẽ chấm dứt hợp đồng.

• Bạn có quyền với việc kiểm tra lý lịch:

  • Nhà tuyển dụng phải được sự đồng ý của bạn mới được tiến hành.

  • Nếu từ chối tuyển dụng vì kết quả kiểm tra, họ phải cung cấp cho bạn bản sao báo cáo.

  • Điều này giúp bạn có cơ hội sửa thông tin sai hoặc giải thích rõ hơn về hoàn cảnh.

• Chính sách “Ban the Box”: Ở một số nước, nhà tuyển dụng không được phép hỏi về tiền án/tiền sự ngay từ đơn ứng tuyển, mà chỉ được kiểm tra khi bạn đã vào vòng tuyển chọn. Bạn có thể tham khảo chính sách này tại nelp.org/banthebox.

• Lưu ý đặc biệt: Nói dối trong một số loại hồ sơ (ví dụ: đăng ký nghĩa vụ quân sự) có thể bị coi là tội hình sự.

• Cách trả lời trong phỏng vấn: Nếu bị hỏi về tiền án, hãy giải thích ngắn gọn, chân thành. Nhấn mạnh đây là sai lầm trong quá khứ mà bạn đã vượt qua và hiện tại bạn có động lực để làm việc chăm chỉ, nghiêm túc.

Trung thực sẽ giúp bạn giữ được uy tín, tránh rủi ro pháp lý và tạo ấn tượng tích cực với nhà tuyển dụng khi xin việc dù có tiền án.

Bước 9: Đọc kỹ yêu cầu trong hồ sơ xin việc

Khi điền đơn xin việc, bạn cần trung thực về quá khứ, nhưng không có nghĩa phải cung cấp nhiều hơn những gì nhà tuyển dụng hỏi.

• Khai đúng phạm vi câu hỏi: Nếu đơn ứng tuyển chỉ hỏi về “án hình sự nghiêm trọng” (felony), bạn không cần khai những vi phạm nhẹ (misdemeanor).

• Trả lời theo đúng yêu cầu cụ thể: Một số đơn chỉ tập trung vào các tội danh đặc biệt như ma túy, rượu bia hoặc xâm hại tình dục. Nếu tiền án của bạn không liên quan, bạn không cần đề cập đến những vi phạm khác.

• Không khai thừa thông tin: Việc cung cấp thêm chi tiết không cần thiết có thể khiến bạn gặp bất lợi, dù pháp luật không bắt buộc.

Nguyên tắc quan trọng là: trung thực nhưng đúng trọng tâm. Chỉ khai những gì được yêu cầu, không “tự buộc tội” mình bằng thông tin thừa, để tăng cơ hội thành công khi xin việc dù có tiền án.

Bước 10: Liên hệ tổ chức hỗ trợ việc làm cho người từng có tiền án

Nếu bạn gặp khó khăn khi tìm việc do tiền án, việc nhờ đến các tổ chức phi lợi nhuận hoặc cơ quan chuyên hỗ trợ người từng vi phạm pháp luật có thể giúp bạn mở ra cơ hội.

• Tìm tổ chức uy tín trong khu vực: Nhiều tổ chức chuyên giúp người từng có tiền án tìm việc, đào tạo kỹ năng nghề nghiệp và kết nối với nhà tuyển dụng. Hãy tìm một tổ chức hoặc cơ quan gần nơi bạn sinh sống để được hỗ trợ trực tiếp.

• Dịch vụ điển hình:

  • National Transitional Jobs Network: cung cấp đào tạo kỹ năng, hỗ trợ tìm việc và tư vấn cho những người gặp rào cản khi xin việc.

  • America Works: hỗ trợ người khó tìm việc bằng cách kết nối họ với công việc phù hợp.

Sử dụng dịch vụ của các tổ chức này sẽ giúp bạn tăng cơ hội tìm việc làm hợp pháp và phù hợp với khả năng, đồng thời được hướng dẫn cách xây dựng hồ sơ, luyện kỹ năng phỏng vấn và tái hòa nhập thị trường lao động.

Bước 11: Cố gắng xóa hoặc niêm phong tiền án trong hồ sơ

Ngay cả khi vi phạm xảy ra khi bạn đã trưởng thành, bạn vẫn có thể yêu cầu xóa hoặc niêm phong tiền án để cải thiện cơ hội xin việc.

• Hỏi ý kiến chuyên gia pháp lý: Trao đổi với luật sư, công tố viên, hoặc cán bộ quản lý án treo/thời gian thử thách (parole/probation officer) để biết bạn có đủ điều kiện xóa án tích hay không.

• Lợi ích khi thành công: Nếu tiền án được xóa hoặc niêm phong, bạn có thể trả lời “không” khi được hỏi về án tích trong hồ sơ xin việc mà vẫn hợp pháp.

• Tăng cơ hội xin việc: Việc xóa án tích giúp hồ sơ của bạn sạch hơn, giảm rào cản với nhà tuyển dụng và mở ra cơ hội làm việc ổn định.

Xóa hoặc niêm phong tiền án là một bước quan trọng để tái hòa nhập thị trường lao động, đặc biệt khi bạn muốn xin việc lâu dài và ổn định.

Bí quyết 2: Không thể xin việc? 3 hướng đi mới cho người có tiền án

Hướng 1: Tự tạo cơ hội việc làm cho bản thân

Nếu bạn sẵn sàng làm việc chăm chỉ và có kỹ năng thị trường, tự tạo công việc cho mình là một cách giúp bạn vượt qua rào cản tiền án, vì bạn không phải chịu kiểm tra lý lịch hay các hạn chế khác.

• Chọn nghề có kỹ năng thực hành: Điện, nước, cắt tóc, chăm sóc cây cảnh, bảo trì… Đây là những nghề có thể tự hành nghề hoặc mở dịch vụ riêng.

• Xin giấy phép hành nghề: Một số nghề cần giấy phép chuyên môn. Tiền án không luôn đồng nghĩa bị từ chối; nếu án đã lâu và không phải là nhiều lần cùng loại, bạn vẫn có cơ hội được cấp phép. Các cơ quan cấp phép thường liệt kê rõ loại tiền án nào có thể cản trở việc hành nghề (ví dụ: tội liên quan trẻ em, xâm hại tình dục hoặc bạo lực cá nhân).

• Khởi nghiệp theo sở trường: Nếu bạn có kỹ năng bảo trì, chăm sóc cây cảnh, sửa chữa… hãy cân nhắc mở dịch vụ nhỏ. Khách hàng quan tâm nhiều đến chất lượng công việc, không quá đặt nặng quá khứ của bạn.

• Kinh nghiệm từ chương trình làm việc: Nếu từng tham gia chương trình lao động thay thế (work release), bạn có thể tiếp tục phát triển trong ngành nghề đã làm để tăng cơ hội thành công.

• Duy trì thu nhập khi khởi nghiệp: Trong giai đoạn khởi nghiệp, bạn có thể cần một công việc khác để ổn định tài chính, đồng thời tích lũy khách hàng và uy tín.

Tự tạo việc làm là giải pháp dài hạn, giúp bạn làm chủ cuộc sống, chứng minh năng lực và vượt qua định kiến của nhà tuyển dụng khi từng có tiền án.

Hướng 2: Cân nhắc gia nhập quân đội khi có tiền án

Nhiều người nghĩ rằng quân đội sẽ nhận tất cả mọi người hoặc ngược lại, không ai được phép gia nhập nếu có tiền án. Thực tế không hoàn toàn đúng cả hai cách nhìn.

• Điều kiện được miễn trừ (waiver): Tùy vào loại án, số lần phạm tội và khoảng thời gian kể từ khi phạm tội, bạn có thể được cấp waiver để gia nhập.

  • Các vi phạm nhẹ (misdemeanor) hoặc không bạo lực thường dễ xin waiver hơn.

  • Nhiều án hình sự nghiêm trọng (felony) hoặc tội phân phối, buôn bán ma túy thường bị từ chối ngay lập tức.

• Thư giới thiệu và uy tín: Bạn có thể cần thư giới thiệu từ những người đáng tin cậy trong cộng đồng như: chủ lao động, chức sắc tôn giáo, cơ quan thực thi pháp luật… Những thư này chứng minh nhân cách và tăng cơ hội được cấp waiver.

• Lợi ích và rủi ro:

  • Lợi ích: quân đội cung cấp đào tạo nghề, kỷ luật, kinh nghiệm quân sự có thể giúp bạn thuận lợi hơn khi xin việc dân sự sau này.

  • Rủi ro: khả năng bị triển khai, nguy cơ chấn thương hoặc thậm chí mất mạng.

• Trung thực là bắt buộc: Nói dối về tiền án khi xin nhập ngũ là tội hình sự nghiêm trọng. Quân đội có quyền kiểm tra toàn bộ hồ sơ tội phạm, bao gồm cả án đã niêm phong hoặc xóa.

• Khả năng được chấp nhận: Một số nhánh quân đội như Lục quân (Army) và Thủy quân lục chiến (Marine Corps) thường dễ cấp waiver hơn cho những người có án hình sự.

Gia nhập quân đội là một lựa chọn nghiêm túc với cả cơ hội lẫn rủi ro. Nếu thực hiện đúng quy định và trung thực, đây có thể là cánh cửa giúp người từng có tiền án học nghề, rèn kỷ luật và mở rộng cơ hội nghề nghiệp sau này.

Hướng 3: Tham gia tình nguyện để xây dựng uy tín và kinh nghiệm

Ngay cả khi bạn chưa thể xin được công việc lương trả, tình nguyện vẫn là cách tuyệt vời để gây ấn tượng với nhà tuyển dụng và tích lũy kinh nghiệm thực tế.

• Chọn tổ chức phù hợp: Bạn có thể tham gia các địa điểm như:

  • Bếp từ thiện, cơ sở hỗ trợ người nghèo

  • Trại cứu hộ động vật

  • Tổ chức vận động, hội nhóm cộng đồng

• Lợi ích khi tình nguyện:

  • Giúp bạn thể hiện sự chịu trách nhiệm, đáng tin cậy và có kỷ luật.

  • Tích lũy kinh nghiệm tương đương công việc, có thể được công nhận trong nhiều ngành nghề.

  • Cơ hội để kết nối với những người có uy tín, họ có thể viết thư giới thiệu hoặc bảo chứng nhân cách khi bạn xin việc.

• Tăng giá trị hồ sơ xin việc: Kinh nghiệm tình nguyện cho thấy bạn chủ động, có tinh thần cộng đồng và sẵn sàng làm việc chăm chỉ, điều này giúp nhà tuyển dụng tin tưởng hơn khi xem xét hồ sơ dù bạn từng có tiền án.

Tham gia tình nguyện là bước khôn ngoan để xây dựng hình ảnh tích cực, chứng minh năng lực và mở rộng cơ hội việc làm cho người từng có tiền án.

Bí quyết 3: Chuẩn bị xin việc sau khi ra tù: 3 bước xây dựng lại sự nghiệp

Bước 1: Bắt đầu lên kế hoạch cho tương lai ngay khi đang cải tạo

Ngay cả khi còn trong trại giam, bạn vẫn có thể chuẩn bị cho sự nghiệp sau khi ra tù bằng cách tận dụng các cơ hội học tập và rèn luyện kỹ năng.

• Học vấn và chứng chỉ: Nhiều cơ sở giam giữ cung cấp cơ hội để:

  • Hoàn thành G.E.D hoặc bằng cấp trung học

  • Bắt đầu hoặc tiếp tục chương trình đại học

  • Tham gia đào tạo nghề hoặc phát triển kỹ năng đặc thù

• Học nghề thực tế: Những kỹ năng như nấu ăn, bán hàng, phát triển kinh doanh… sẽ giúp bạn dễ tìm việc trong các ngành dịch vụ ăn uống, bán lẻ hoặc thương mại.

• Lên kế hoạch phù hợp với thực tế: Nếu bạn bị cải tạo lâu dài, có kỹ năng hạn chế hoặc không thể trở về nghề cũ, việc học tập và rèn luyện kỹ năng mới là cực kỳ quan trọng.

  • Ví dụ: nếu bạn từng là nhân viên ngân hàng nhưng bị kết án trộm cắp, gần như chắc chắn bạn không thể quay lại làm việc trong ngành ngân hàng, vì vậy cần chuẩn bị hướng nghề nghiệp khác.

Lên kế hoạch nghề nghiệp từ khi còn cải tạo giúp bạn bắt đầu lại thuận lợi hơn, tăng cơ hội tìm việc và giảm rào cản khi ra tù.

Bước 2: Liên hệ các nhóm hỗ trợ người vừa ra tù

Nếu bạn vừa ra tù, việc tìm việc có thể gặp nhiều rào cản. Các nhóm hỗ trợ và tổ chức cộng đồng có thể giúp bạn tìm và ứng tuyển vào những công việc không yêu cầu hồ sơ “sạch”.

• Tìm nhóm hỗ trợ địa phương:

  • Hỏi cán bộ quản lý án treo hoặc thời gian thử thách (probation/parole officer).

  • Tìm kiếm trực tuyến với các từ khóa như: “Hỗ trợ người từng có tiền án” hoặc “Tài nguyên tái hòa nhập cộng đồng”.

• Lợi ích từ các nhóm này:

  • Hỗ trợ tìm việc phù hợp với quá khứ pháp lý.

  • Hướng dẫn cách chuẩn bị hồ sơ và phỏng vấn.

  • Kết nối với các nhà tuyển dụng cởi mở với người từng có tiền án.

• Tham khảo thêm thông tin: Bạn có thể tìm hiểu các dịch vụ, chương trình hỗ trợ trên trang National Institute of Corrections (nicic.gov).

Việc liên hệ và tham gia các nhóm hỗ trợ sẽ giúp bạn mở rộng cơ hội việc làm, xây dựng uy tín và tái hòa nhập cộng đồng sau khi ra tù.

Bước 3: Tận dụng các chương trình đào tạo và học tập sau khi ra tù

Sau khi ra tù, bạn có thể tăng cơ hội tìm việc bằng cách tham gia các chương trình giáo dục hoặc đào tạo nghề do cơ quan nhà nước hoặc tổ chức phi lợi nhuận cung cấp.

• Các chương trình hỗ trợ điển hình:

  • Luật Second Chance Act (Mỹ) tài trợ cho các nhóm địa phương giúp người vừa ra tù, đặc biệt những người có vấn đề về ma túy hoặc nghiện chất kích thích.

  • Goodwill Industries triển khai nhiều chương trình đào tạo và hỗ trợ việc làm cho người từng phạm tội. Nhiều bang có chương trình re-entry của Goodwill, bạn có thể liên hệ chi nhánh địa phương để tìm hiểu.

• Lợi ích từ việc tham gia chương trình:

  • Nâng cao kỹ năng và kiến thức thực tế, giúp bạn tăng giá trị hồ sơ xin việc.

  • Một số cơ quan còn hỗ trợ tìm việc ngay sau khi hoàn thành chương trình đào tạo.

• Tận dụng nguồn lực địa phương:

  • Thư viện, trung tâm giáo dục người lớn hoặc các trung tâm đào tạo nghề tại địa phương thường có các khóa học bổ trợ.

Việc tham gia các chương trình giáo dục và đào tạo nghề không chỉ cải thiện kỹ năng nghề nghiệp, mà còn tăng cơ hội được nhà tuyển dụng chấp nhận và giúp bạn tái hòa nhập cộng đồng sau khi ra tù.

Nguồn tham khảo

1. https://money.usnews.com/money/careers/articles/2013/11/19/how-to-find-a-job-when-you-have-a-criminal-record
2. https://www.shrm.org/hr-today/news/hr-magazine/pages/0312waldo.aspx
3. http://ctlawhelp.org/criminal-record-keeping-you-from-working
   
4. http://www.tdlr.texas.gov/crimconvict.htm#specific
   
5. http://www.military.com/join-armed-forces/disqualifiers-law.html

Biên dịch: Leigh Kennedy Ly.