Bài báo bày tỏ quan điểm, thường được gọi là “op-ed,” là cơ hội tuyệt vời để bạn thể hiện suy nghĩ và ý kiến của mình về các vấn đề nóng hổi — từ sự kiện địa phương đến những tranh luận quốc tế sôi nổi. Những bài viết này thường tập trung vào chính trị, các sự kiện đang diễn ra và các vấn đề công cộng, với độ dài khoảng 750 từ và phong cách chuyên nghiệp. Nếu bạn muốn thử sức với thể loại này, bài viết sẽ giúp bạn cách chọn chủ đề hấp dẫn, cách viết bản thảo hiệu quả và cách hoàn thiện bài báo như một biên tập viên chuyên nghiệp. Cùng khám phá để nâng cao kỹ năng viết và truyền tải quan điểm của bạn một cách thuyết phục nhất!

Phần 1: Bí quyết chọn chủ đề bài viết: Tính thời sự, đam mê & kiến thức

Bí quyết 1: Viết bài báo ngắn bày tỏ quan điểm đúng thời điểm và chọn chủ đề hấp dẫn

• Chọn chủ đề liên quan đến sự kiện đang diễn ra: Bài viết của bạn nên xoay quanh các vấn đề, xu hướng hoặc ý kiến nóng hổi được nhiều người quan tâm. Các biên tập viên báo chí ưu tiên những bài viết phản ánh cuộc tranh luận hoặc sự kiện mới xảy ra, thay vì những chủ đề đã cũ vài tháng.

• Tìm chủ đề phù hợp để phản hồi: Đọc kỹ các bài báo mới trên báo để chọn chủ đề bạn muốn chia sẻ ý kiến hoặc phản biện. Việc dựa trên nội dung báo chí gần đây sẽ giúp bài viết của bạn thu hút sự chú ý của biên tập viên và tăng cơ hội được đăng.

• Ví dụ thực tế: Nếu thư viện địa phương sắp đóng cửa trong tuần tới, bạn có thể viết một bài bày tỏ quan điểm về tầm quan trọng của thư viện và lý do nó là một phần thiết yếu của cộng đồng.

Bí quyết 2: Chọn chủ đề bạn thực sự đam mê và có quan điểm rõ ràng

• Đam mê là yếu tố then chốt: Bài viết bày tỏ quan điểm cần thể hiện một ý kiến mạnh mẽ và rõ ràng. Nếu bạn không thật sự quan tâm hoặc đam mê chủ đề đó, hãy cân nhắc chọn một chủ đề khác phù hợp hơn.

• Đơn giản hóa quan điểm: Khi đã chọn được chủ đề, hãy cô đọng ý kiến của bạn thành một luận điểm rõ ràng, súc tích trong 1-2 câu. Đây là nền tảng quan trọng để tạo nên một bài viết ý nghĩa và thuyết phục.

• Ví dụ với thư viện: “Thư viện từ lâu là trung tâm học tập và gắn kết cộng đồng. Nó không nên bị đóng cửa để nhường chỗ cho một nhà hàng thức ăn nhanh.”

Bí quyết 3: Chọn chủ đề bạn am hiểu để bài viết thuyết phục hơn

• Kiến thức sâu giúp tăng sức thuyết phục: Để làm cho bài báo bày tỏ quan điểm trở nên mạnh mẽ, bạn cần hiểu rõ về chủ đề mình viết. Điều này đòi hỏi bạn phải nghiên cứu kỹ càng, không chỉ đưa ra ý kiến cá nhân mà còn dựa trên các dữ liệu và sự thật đáng tin cậy.

• Tìm hiểu kỹ thông tin: Hãy tìm hiểu nguyên nhân, lịch sử và vai trò của chủ đề bạn chọn. Ví dụ về thư viện: Tại sao thư viện bị đóng cửa? Lịch sử phát triển của thư viện ra sao? Có bao nhiêu người sử dụng dịch vụ mỗi ngày? Thư viện tổ chức những hoạt động cộng đồng nào?

• Tận dụng kinh nghiệm và chuyên môn của bạn: Bài viết có cơ hội được đăng cao hơn nếu bạn chứng minh được mình có kiến thức và kinh nghiệm phù hợp với chủ đề. Chọn chủ đề liên quan đến nền tảng học vấn hoặc công việc của bạn sẽ giúp bạn viết bài dễ dàng và thuyết phục hơn.

Bí quyết 4: Chọn chủ đề có tính phức tạp để bài viết hấp dẫn và sâu sắc

• Tránh những chủ đề quá dễ hiểu hoặc rõ ràng: Một bài báo bày tỏ quan điểm hiệu quả nên xoay quanh những vấn đề có nhiều khía cạnh, không dễ dàng chứng minh đúng hay sai. Ví dụ, việc nói heroin có hại là điều hiển nhiên, nhưng tranh luận về việc nên chữa trị hay bỏ tù người nghiện heroin mới là chủ đề gây tranh cãi.

• Phân tích các khía cạnh của vấn đề: Trước khi viết, hãy liệt kê các ý chính và khía cạnh đa chiều để đảm bảo chủ đề đủ phức tạp và đáng để tranh luận.

• Ví dụ về thư viện:

  • Thư viện là điểm sáng về học tập và gắn kết cộng đồng trong một thị trấn thiếu trung tâm sinh hoạt chung và chỉ có một trường học nhỏ.

  • Bạn có thể kể câu chuyện cá nhân liên quan đến thư viện, kết hợp với những hoạt động cộng đồng hiện nay.

  • Đưa ra các giải pháp thay thế việc đóng cửa thư viện, cách cộng đồng có thể cùng giữ thư viện hoạt động và đề xuất cho các nhà quy hoạch đô thị địa phương.

Phần 2: Cách bắt đầu bài op-ed gây chú ý: Viết câu đầu như một cú hích

Bước 1: Đi thẳng vào vấn đề ngay từ đầu để gây chú ý

• Mở bài trực tiếp, rõ ràng: Khác với bài luận, bài báo bày tỏ quan điểm nên trình bày lập luận chính ngay trong vài câu đầu tiên. Điều này giúp thu hút người đọc và làm họ quan tâm đến vấn đề bạn nêu.

• Sắp xếp các luận điểm chặt chẽ: Sau khi mở bài, hãy trình bày các ý chính một cách logic để thuyết phục người đọc đồng cảm với quan điểm của bạn.

• Kết luận mạnh mẽ: Kết bài nên tóm tắt quan điểm và đề xuất giải pháp hoặc hành động cụ thể cho vấn đề.

• Ví dụ mở đầu:
  “Vào những mùa đông tuổi thơ, khi ngày ngắn và chúng tôi phải mặc thật ấm, tôi và em gái thường đi bộ đến thư viện. Chiều hôm đó dành cho các lớp mỹ thuật và những giây phút lặng lẽ bên kệ sách của tòa nhà cổ kính ấy. Đáng buồn thay, tháng tới thư viện sẽ đóng cửa, giống như nhiều công trình cộng đồng khác. Đối với tôi, đây là giọt nước tràn ly.”

Bước 2: Dùng chi tiết sinh động và ví dụ cụ thể để thu hút người đọc

• Chi tiết thú vị giúp bài viết gây ấn tượng: Người đọc thường nhớ những câu chuyện hoặc hình ảnh sinh động hơn là những con số khô khan. Vì vậy, hãy thêm vào những chi tiết màu sắc, hấp dẫn để bài viết của bạn để lại dấu ấn sâu đậm.

• Kết hợp sự thật với câu chuyện hấp dẫn: Dù cần dựa trên các thông tin chính xác, bạn nên kể những câu chuyện hoặc đưa ví dụ cụ thể để làm rõ ý kiến và khiến người đọc thấy chủ đề này thật sự đáng quan tâm.

• Ví dụ về thư viện: Bạn có thể kể rằng thư viện được thành lập bởi Tổng thống Wilson vì ông tin rằng thị trấn cần một nơi để đọc sách và trao đổi ý tưởng. Hoặc nhắc đến người thủ thư làm việc ở đó suốt 60 năm, người đã đọc hết tất cả các cuốn tiểu thuyết trong kho sách.

Bước 3: Cho người đọc thấy lý do họ nên quan tâm

• Kết nối chủ đề với cuộc sống của người đọc: Nếu người đọc cảm thấy vấn đề bạn viết không ảnh hưởng đến họ, họ sẽ ít có hứng thú tiếp tục đọc bài của bạn. Hãy làm cho chủ đề trở nên gần gũi và liên quan trực tiếp đến họ.

• Giải thích tác động cụ thể: Trình bày rõ vì sao vấn đề bạn nêu và các giải pháp bạn đề xuất sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống, quyền lợi hoặc tương lai của họ.

• Ví dụ về thư viện:
  Việc đóng cửa thư viện sẽ khiến hơn 130,000 cuốn sách và phim bị mất chỗ lưu trữ, buộc người dân phải đi xa 40 dặm (64 km) để đến thư viện hoặc cửa hàng sách gần nhất. Trẻ em trong thị trấn sẽ chỉ còn một nửa số sách để tiếp cận, vì trường học thường gửi các em đến thư viện để mượn sách giáo khoa hàng năm.

Bước 4: Viết bài theo cách cá nhân, chân thật để kết nối với người đọc

• Dùng giọng văn của chính bạn: Hãy để tiếng nói cá nhân trong bài viết lên tiếng, chia sẻ những trải nghiệm thật sự của bạn để làm cho quan điểm thêm thuyết phục và gần gũi.

• Kể những câu chuyện cá nhân: Những kỷ niệm hay trải nghiệm riêng sẽ giúp người đọc cảm nhận được sự chân thành và cảm xúc của bạn, từ đó dễ đồng cảm và bị cuốn hút hơn.

• Ví dụ về thư viện: Bạn có thể kể lại lần đầu tiên đọc xong một cuốn sách nguyên vẹn tại thư viện, hay mối quan hệ thân thiết với bà cụ ở quầy mượn sách, hoặc thư viện từng là nơi trú ẩn bình yên khi cuộc sống khó khăn.

Bước 5: Tránh dùng câu bị động và thuật ngữ chuyên môn khó hiểu

• Dùng câu chủ động để truyền cảm hứng hành động: Bài viết của bạn cần kích thích người đọc hiểu rõ vấn đề và hành động ngay, chứ không chỉ là suy nghĩ hoặc cân nhắc. Câu chủ động giúp ý kiến của bạn mạnh mẽ và trực tiếp hơn.

• Hạn chế dùng từ ngữ chuyên ngành gây khó hiểu: Tránh những thuật ngữ kỹ thuật hay từ ngữ phức tạp có thể khiến người đọc cảm thấy xa lạ hoặc rối rắm. Hãy dùng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu để tiếp cận nhiều người hơn.

• Ví dụ:
  Câu bị động: “Mong rằng chính quyền địa phương sẽ xem xét lại kế hoạch đóng cửa thư viện.”
  Câu chủ động: “Tôi hy vọng chính quyền địa phương nhận ra giá trị tuyệt vời của thư viện đối với cộng đồng và sẽ hủy bỏ quyết định đóng cửa trung tâm học tập và gắn kết này.”

Bước 6: Lên kế hoạch trước và tổ chức cuộc họp cộng đồng về tương lai của thư viện

• Liên hệ với giám đốc thư viện: Hỏi xin lịch hẹn để tổ chức buổi gặp mặt ngay tại thư viện, chọn ngày và giờ phù hợp.

• Chuẩn bị tờ rơi mời người dân tham gia: In ấn và phát tờ rơi nhằm kêu gọi cộng đồng cùng đến thảo luận về tương lai của thư viện.

• Mời phóng viên và chụp ảnh: Hãy mời một nhà báo ghi lại ý kiến của người dân và chụp ảnh để tăng sự quan tâm, lan tỏa thông điệp đến đông đảo mọi người.

Bước 7: Thừa nhận quan điểm trái chiều để bài viết thêm thuyết phục và tôn trọng

• Thể hiện sự công bằng và tôn trọng: Việc nhìn nhận những lý do hoặc lập luận của người đối lập sẽ giúp bài viết của bạn trở nên cân bằng, nghiêm túc và dễ được đón nhận hơn, dù bạn không đồng ý với họ.

• Chỉ ra điểm đúng của họ nhưng khéo léo phản biện: Bạn có thể thừa nhận một phần lý do hoặc mối quan tâm của đối phương, rồi giải thích tại sao quan điểm của bạn vẫn là lựa chọn tốt hơn.

• Ví dụ:
  “Không thể phủ nhận rằng những người muốn đóng cửa thư viện đúng khi nghĩ rằng nền kinh tế địa phương đang gặp khó khăn. Các doanh nghiệp đang đóng cửa liên tục vì người dân hạn chế chi tiêu. Nhưng nghĩ rằng việc đóng cửa thư viện sẽ giải quyết được vấn đề kinh tế là một suy nghĩ sai lầm.”

Bước 8: Đưa ra giải pháp cụ thể để bài viết thuyết phục hơn

• Không chỉ phản ánh vấn đề, mà còn đề xuất cách giải quyết: Một bài báo bày tỏ quan điểm chỉ trích mà không có giải pháp rõ ràng thường khó được đăng. Việc trình bày những bước đi khả thi giúp bạn tạo niềm tin và khuyến khích hành động từ người đọc và các bên liên quan.

• Nêu rõ các cải tiến hoặc hướng đi: Hãy đề xuất những biện pháp mà cộng đồng, chính quyền hoặc các tổ chức có thể thực hiện để đạt được kết quả tích cực.

• Ví dụ:
  “Nếu cộng đồng cùng chung tay, chúng ta hoàn toàn có thể cứu lấy thư viện. Qua các hoạt động gây quỹ và thu thập chữ ký, tôi tin rằng chính quyền địa phương sẽ nhận ra cần phải xem xét lại việc đóng cửa thư viện lịch sử và sôi động này. Nếu thay vì chi tiêu cho trung tâm thương mại mới, họ dành một phần kinh phí cho việc duy trì thư viện, di tích quý giá này sẽ không phải đóng cửa.”

Phần 3: Cách kết luận bài viết quan điểm khiến người đọc phải hành động

Bước 1: Kết bài mạnh mẽ để gây ấn tượng sâu sắc với người đọc

• Tóm tắt lại luận điểm chính: Đoạn cuối nên nhấn mạnh lại quan điểm của bạn một cách rõ ràng và súc tích, giúp người đọc nhớ lâu về vấn đề bạn đưa ra.

• Kêu gọi hành động cụ thể: Hãy để người đọc biết họ có thể làm gì ngay sau khi đọc bài để góp phần giải quyết vấn đề.

• Ví dụ:
  “Thư viện của thị trấn chúng ta không chỉ là nơi lưu giữ những tác phẩm xuất sắc từ khắp nơi trên thế giới, mà còn là không gian để cộng đồng học hỏi, trao đổi, trân trọng và truyền cảm hứng. Nếu thư viện đóng cửa như dự kiến, chúng ta sẽ mất đi một biểu tượng quý giá của lịch sử và một trung tâm cho những tâm hồn ham hiểu biết, cả già lẫn trẻ. Là một cộng đồng, chúng ta phải cùng nhau hành động để cứu lấy thư viện. Hãy gọi cho đại diện hội đồng thành phố, đóng góp cho thư viện và tham gia nhóm “Bạn bè Thư viện” ngay hôm nay.”

Bước 2: Giữ độ dài bài viết phù hợp và câu văn ngắn gọn

• Ưu tiên câu và đoạn văn súc tích: Viết các câu ngắn, rõ ràng để truyền tải ý kiến một cách dễ hiểu và nhanh chóng. Tránh lan man hay dài dòng gây mất tập trung.

• Giới hạn số từ tối đa: Hầu hết các báo đều yêu cầu bài viết không vượt quá 750 từ. Việc giữ đúng độ dài giúp tăng cơ hội bài của bạn được đăng mà không bị loại ngay từ đầu.

• Lưu ý về chỉnh sửa: Báo thường sẽ chỉnh sửa bài của bạn, nhưng sẽ cố gắng giữ nguyên giọng văn, phong cách và quan điểm. Tuy nhiên, bạn không nên gửi bài quá dài rồi mong họ cắt sửa cho phù hợp, vì bài quá dài thường bị từ chối.

Bước 3: Đừng lo lắng quá về tiêu đề bài viết

• Báo chí sẽ tự đặt tiêu đề: Khi bạn gửi bài báo bày tỏ quan điểm, tòa soạn thường sẽ tự biên tập và tạo tiêu đề phù hợp, dù bạn có gửi kèm tiêu đề hay không.

• Tiết kiệm thời gian cho nội dung chính: Thay vì dành quá nhiều tâm sức cho tiêu đề, hãy tập trung vào việc viết nội dung thật chất lượng và thuyết phục.

Bước 4: Kiểm tra thông tin và chuẩn bị phần giới thiệu cá nhân

• Đảm bảo dữ liệu chính xác: Trước khi gửi bài, hãy rà soát kỹ các số liệu, sự kiện để tránh sai sót gây mất uy tín.

• Viết phần tiểu sử ngắn gọn: Cung cấp thông tin về bản thân liên quan đến chủ đề, giúp tăng tính thuyết phục và tạo sự tin tưởng với người đọc và ban biên tập.

• Thông tin liên hệ đầy đủ: Đừng quên ghi rõ số điện thoại, email và địa chỉ để tòa soạn có thể liên lạc khi cần.

• Ví dụ tiểu sử cho bài viết về thư viện:
  “John Smith là người đam mê đọc sách, có bằng Tiến sĩ về Viết sáng tạo và Khoa học Chính trị. Ông đã sống tại thị trấn Library, Massachusetts suốt đời.”

Bước 5: Gửi kèm hình ảnh hoặc các tư liệu hỗ trợ để tăng sức hút bài viết

• Xu hướng mới của báo chí: Trước đây, các bài báo bày tỏ quan điểm ít khi có hình ảnh, nhưng giờ đây báo điện tử rất hoan nghênh ảnh, video hoặc các tư liệu đa phương tiện kèm theo.

• Thông báo khi gửi bài: Khi gửi bài, hãy đề cập trong email rằng bạn có hình ảnh hoặc tư liệu hỗ trợ để ban biên tập cân nhắc sử dụng.

• Gửi kèm tài liệu: Bạn có thể quét hoặc đính kèm các hình ảnh liên quan cùng bài viết để tăng tính thuyết phục và thu hút người đọc hơn.

Bước 6: Tìm hiểu kỹ hướng dẫn gửi bài của từng tòa soạn

• Mỗi báo có quy định riêng: Bạn nên kiểm tra trên website hoặc trang Ý kiến (Opinions) của báo giấy để biết cách gửi bài đúng chuẩn và những thông tin cần kèm theo.

• Thường gửi qua email: Phần lớn các tòa soạn nhận bài viết qua địa chỉ email chuyên dụng dành cho bài ý kiến.

• Chuẩn bị đầy đủ thông tin: Đảm bảo bạn gửi đúng định dạng, đầy đủ tiểu sử, thông tin liên hệ và các tài liệu bổ trợ nếu có.

Bước 7: Theo dõi sau khi gửi bài để tăng cơ hội được đăng

• Đừng nản lòng nếu chưa nhận hồi âm ngay: Ban biên tập thường rất bận, bài viết của bạn có thể bị bỏ lỡ nếu gửi vào lúc không thuận tiện.

• Gửi email hoặc gọi điện nhắc lại sau một tuần: Việc này giúp bạn tạo liên hệ trực tiếp với biên tập viên, đồng thời thể hiện sự nghiêm túc và quan tâm của bạn.

• Tạo ưu thế cạnh tranh: Liên hệ chủ động giúp bạn nổi bật hơn giữa nhiều bài gửi về cùng thời điểm.

Biên dịch: Lesley Collins Tran.