Bạn vừa trải qua một ngày tuyệt vời trên mặt nước, và giờ là lúc để cập bến thuyền an toàn. Bất kỳ người lái thuyền nào có kinh nghiệm đều hiểu rằng kỹ thuật cập bến và buộc dây thuyền đúng cách đóng vai trò then chốt để giữ cho chiếc thuyền của bạn – cũng như những chiếc thuyền xung quanh – luôn vững chắc và sẵn sàng ra khơi lần nữa.

Trong bài viết này, Tiptory sẽ hướng dẫn bạn từng bước cách điều khiển và buộc dây thuyền vào cầu cảng, cách thắt những nút thuyền chài phù hợp nhất, cùng với những mẹo chọn lựa trang thiết bị cần thiết để bảo đảm an toàn khi neo đậu.

Những điều cần biết khi thả neo tàu

• Điều chỉnh tàu song song và cách bến khoảng 30–60 cm.

• Trước tiên buộc mũi tàu vào móc hoặc cọc ở bến, sau đó buộc đuôi tàu.

• Cuối cùng, dùng dây chằng chéo từ đầu tàu đến đầu bến bên kia để giữ tàu cố định.

• Dùng nút thắt đơn để buộc dây có vòng, nút thắt cleat hitch cho dây không vòng, và nút clove hitch để buộc dây vào cọc.

Phần 1: Cách buộc dây neo giữ thuyền an toàn khi cập bến

Bước 1: Cách lái tàu vào bến an toàn

• Khi không có gió hoặc dòng chảy, tiến tàu vào bến ở góc khoảng 20 độ, sau đó khi gần đủ để bước lên bến thì lái tàu song song với bến.

• Nếu gió hoặc dòng chảy đẩy tàu về phía bến, hãy lái tàu song song với bến và để gió hoặc dòng đẩy tàu từ từ vào gần bến.

• Chuẩn bị sẵn dây buộc và đã buộc vào chốt trên tàu trước khi đến bến, đồng thời bố trí phao chắn bên hông tàu để tránh va chạm.

• Khi gió hoặc dòng chảy cản trở, tiến tàu vào bến với góc nhọn hơn (khoảng 40 độ) và dùng động cơ lùi để dừng tàu trước khi chạm bến.

• Nếu vào bến trong khoang đậu (slip), căn chỉnh tàu thẳng với khoang, rồi chuyển động tiến-lùi xen kẽ để tàu từ từ trôi vào khoang, dùng động cơ lùi để dừng tàu khi đã vào vị trí an toàn.

Bước 2: Cách buộc tàu vào bến đúng kỹ thuật

• Khi buộc tàu bên cạnh bến, trước tiên buộc dây mũi tàu (bowline) vào chốt (cleat) ở đầu tàu, sau đó buộc đầu kia vào chốt hoặc cọc gần đó trên bến.

• Tiếp theo, buộc dây đuôi tàu (stern line) ở phần cuối tàu vào bến.

• Cuối cùng, dùng dây chằng (spring line) buộc từ gần cuối tàu lên phía trên trên bến để giữ tàu cố định tốt hơn.

• Luồn dây qua các chốt trên tàu và bến để cố định chắc chắn.

• Chỉ dùng 3-4 chốt buộc để tránh rối dây, không buộc dây vào lan can, khung hay vật không chắc chắn.

• Buộc dây ở góc xiên từ tàu tới bến để dây dài hơn, giúp tàu di chuyển lên xuống theo thủy triều mà không bị căng.

• Nếu có người hỗ trợ, hãy nhờ họ lên bến buộc dây hoặc giữ dây chằng cho đến khi bạn tự buộc được.

Bước 3: Cách buộc tàu khi vào bến dạng khe hẹp (slip dock)

• Khi đậu tàu trong khe bến hẹp (giống chỗ đậu xe ô tô), dùng 2 dây buộc ở mũi tàu và 2 dây ở đuôi tàu.

• Buộc 2 dây mũi tàu vào chốt ở phía trước, rồi buộc 2 dây đuôi tàu vào chốt ở hai bên khe bến.

• Đảm bảo dây được buộc cả hai bên bến để tàu không di chuyển tiến hay lùi trong khe.

• Cẩn thận không để dây rơi xuống nước, tránh bị mắc vào chân vịt tàu.

Bước 4: Sử dụng dây ngang (breast lines) để giữ tàu gần bến trong thời gian ngắn

• Dây ngang là những đoạn dây ngắn kéo thẳng từ tàu ra bến, rất tiện khi bạn cần giữ tàu sát bến để lên xuống hoặc bốc dỡ hàng hóa.

• Tuy nhiên, dây ngang không an toàn để buộc tàu lâu dài vì dây không đủ dài để theo kịp sự lên xuống của thủy triều, có thể khiến tàu bị “treo” trên bến khi nước xuống thấp.

• Luôn đảm bảo dây mũi tàu, dây đuôi tàu và dây chằng (spring lines) được buộc chắc khi neo tàu.

• Nếu rời tàu lâu, hãy tháo dây ngang ra hoặc chuyển dây ngang từ chốt giữa tàu sang buộc vào đuôi tàu để có thêm độ dài dây cho tàu di chuyển theo thủy triều.

Phần 2: 3 loại nút buộc thuyền cơ bản ai cũng nên biết

Loại 1: Cách buộc dây thuyền bằng nút cleat đơn giản

• Dây buộc thuyền thường có hai đầu: một đầu có vòng (looped) và một đầu không có vòng.

• Để buộc đầu có vòng vào chốt trên tàu hoặc bến, bạn luồn vòng dây qua dưới và lên trên chốt, rồi quấn vòng qua hai cánh chốt.

• Kéo nhẹ đầu dây còn lại để dây siết chặt và cố định.

• Nếu có người giúp giữ dây mà chưa biết thắt nút, hãy nhờ họ giữ dây căng để tàu không trôi, sau đó bạn thắt nút sau.

Loại 2: Cách buộc dây không vòng bằng nút cleat hitch

• Quấn dây một vòng dưới đáy chốt (cleat).

• Kéo dây lên trên chốt rồi quấn quanh cánh đối diện của chốt.

• Tiếp tục quấn dây theo hình số 8 trên chốt.

• Cuối cùng, làm một vòng nhỏ phía dưới và đặt lên cánh chốt đầu tiên.

• Kéo chặt dây để cố định nút.

Loại 3: Cách buộc dây vào cọc bằng nút clove hitch

• Quấn đầu dây lỏng quanh cọc hoặc móc trên cọc.

• Bắt chéo dây một lần rồi quấn vòng dây quanh cọc lần nữa.

• Luồn đầu dây lỏng xuống dưới vòng vừa quấn và kéo chặt nút.

• Chỉ dùng nút clove hitch để buộc vào cọc hoặc cột, không dùng để buộc vào chốt (cleat).

Phần 3: Dụng cụ buộc thuyền cần có: Danh sách & cách sử dụng

Bước 1: Kiểm tra và lắp đặt chốt buộc (cleats) trên tàu

• Cleats là bộ phận kim loại hình chữ T, thường gắn gần mép tàu và cũng có ở các vị trí bên bến.

• Tàu thường có cleats ở mũi, đuôi và hai bên để buộc dây khi cập bến.

• Nếu tàu bạn chưa có cleats, hãy lắp thêm bằng cách dùng bulong xuyên qua và tấm đệm bên dưới.

• Tránh dùng chỉ vít để cố định cleats, vì dễ bị bung khi chịu lực lớn.

Bước 2: Buộc tàu vào cọc khi bến không có cleats

• Cọc (pilings) là những thanh gỗ dài từ bến nhô lên, đôi khi có gắn cleats.

• Khi bến không có cleats, hãy dùng dây và các nút thắt để buộc tàu vào cọc.

• Buộc vào cọc đặc biệt thích hợp nếu bạn định để tàu ở bến lâu dài, vài tuần hoặc vài tháng, vì cọc giữ tàu chắc chắn hơn.

Bước 3: Dùng phao chắn (fenders) để bảo vệ tàu

• Phao chắn thường làm từ xốp hoặc cao su bơm hơi, giúp tránh trầy xước và hư hại khi tàu tiếp xúc với bến hoặc cầu cảng.

• Gắn phao chắn ở phía trước và hai bên tàu, đặc biệt cần thiết khi đậu tàu ở bến đông hoặc muốn bảo vệ thành tàu khi đã buộc dây.

• Buộc phao chắn bằng dây có sẵn, để phao treo bên trong tàu khi di chuyển, rồi chuyển ra ngoài trước khi thả dây buộc vào bến.

Bước 4: Dùng dây chằng (spring lines) để giữ tàu cố định

• Dây chằng chạy chéo từ mũi tàu về sau, hoặc từ đuôi tàu ra trước, khi buộc tàu vào bến.

• Loại dây này giúp ngăn tàu trôi tới lui, đặc biệt hữu ích khi buộc tàu ở bến đông đúc hoặc trong khu neo đậu chật hẹp.

• Dây chằng giúp tàu không va vào các tàu khác khi có sóng, gió hoặc dòng chảy nhẹ.

Tác giả: Nitzan Levy.