Bạn có cảm thấy mình đang bế tắc hoặc thiếu hài lòng với cuộc sống gần đây không? Rất có thể, bạn chưa tìm thấy mục tiêu sống thực sự của mình. Biết được cách xác định mục tiêu trong cuộc sống sẽ giúp bạn định hướng bản thân, phát triển thành phiên bản tốt nhất của chính mình và dẫn đến một cuộc sống hạnh phúc hơn.

Dù bạn đang ở bất kỳ giai đoạn nào của cuộc đời, chưa bao giờ là quá muộn để tìm kiếm ý nghĩa và mục đích sống — vì mục tiêu của bạn có thể thay đổi theo thời gian. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ những cách đơn giản nhưng hiệu quả giúp bạn khám phá mục tiêu cá nhân, tìm ra sứ mệnh cuộc đời và sống một cuộc sống đầy ý nghĩa.

Những điều cần biết về cách xác định mục tiêu trong cuộc sống

• Thay đổi góc nhìn: Huấn luyện viên cuộc sống Wendy Lynne nhấn mạnh rằng việc tìm ra mục tiêu sống bắt đầu từ cách bạn nhìn nhận mọi thứ xung quanh. Hãy tìm ý nghĩa trong những việc bạn đang làm ngay lúc này.

• Hiểu rõ giá trị bản thân: Dành thời gian để xác định điều gì quan trọng nhất với bạn. Hỏi bản thân về giá trị, mục tiêu và những thành tựu bạn mong muốn đạt được.

• Thử thách bản thân: Thử những trải nghiệm mới sẽ giúp bạn khám phá đam mê, đồng thời nâng cao sự tự tin. Đây là bước quan trọng trong quá trình tìm mục tiêu sống.

• Hình dung tương lai và đặt mục tiêu khả thi: Hãy tưởng tượng cuộc sống bạn muốn có trong tương lai và đặt ra những mục tiêu thực tế để từng bước hướng tới.

Bước 1: Tự đặt câu hỏi để khám phá mục tiêu sống

Để hiểu rõ điều gì thực sự quan trọng với bạn, hãy thử phỏng vấn chính mình. Bạn sẽ không thể biết mình muốn gì nếu không tự hỏi bản thân. Khi bạn tự tin về đam mê, hy vọng và giá trị của mình, việc xác định mục tiêu trong cuộc sống sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Hãy dành vài phút để tự hỏi bản thân những câu hỏi sau:

• Khi nào bạn cảm thấy hạnh phúc nhất trong cuộc đời?

• Điều gì khiến bạn thực sự tự hào về bản thân?

• Những phẩm chất nào ở người khác khiến bạn ngưỡng mộ nhất?

• Điều gì khiến bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng và sống động?

• Bạn cảm thấy hạnh phúc như thế nào mỗi ngày?

• Nếu chỉ còn một tuần để sống, bạn sẽ dành tuần đó như thế nào?

• Những “phải làm” nào đang chi phối những điều bạn thật sự muốn?

• Nếu bạn có thể thay đổi một điều trên thế giới, đó sẽ là gì?

• Một thay đổi nhỏ nào có thể giúp cuộc sống của bạn hạnh phúc hơn?

Trả lời những câu hỏi này là bước quan trọng giúp bạn tìm ra sứ mệnh cá nhân, khám phá giá trị bản thân và tiến gần hơn tới việc sống một cuộc sống có ý nghĩa.

Bước 2: Khám phá đam mê

Thử những điều mới sẽ giúp bạn hiểu rõ điều gì mang lại niềm vui thực sự. Hãy suy nghĩ về những hoạt động bạn thích dành nhiều thời gian nhất. Có thể bạn yêu thích hát, hòa mình vào thiên nhiên, nấu ăn, tập luyện, viết lách hoặc hoàn thành xuất sắc công việc. Những điều bạn yêu thích chính là đam mê của bạn.

Dấn thân vào sở thích hoặc những hoạt động bạn yêu thích sẽ giúp bạn tìm thấy ý nghĩa trong cuộc sống. Thường thì, đam mê là những việc khiến bạn quên mất thời gian khi thực hiện.

Hãy tập trung vào những gì khiến bạn hạnh phúc thay vì giá trị vật chất hay áp lực xã hội. Những đam mê thực sự sẽ lấp đầy trái tim bạn bằng niềm vui, đồng thời hướng bạn tới việc xác định mục tiêu cá nhân và sống một cuộc sống trọn vẹn hơn.

Bước 3: Tham gia câu lạc bộ hoặc hoạt động xã hội

Bước ra ngoài và tham gia các hoạt động xã hội có thể giúp bạn tìm thấy mục đích trong cuộc sống. Hãy suy nghĩ về sở thích hoặc đam mê của bạn, sau đó tham gia một câu lạc bộ hoặc phong trào liên quan đến lĩnh vực đó. Đây là cách tuyệt vời để gặp gỡ những người mới, đồng thời thúc đẩy bạn tham gia vào cộng đồng và đóng góp cho những điều quan trọng.

Ví dụ:

• Nếu bạn yêu động vật, hãy tham gia các hoạt động chống phá rừng hoặc bảo vệ môi trường sống của chúng.

• Nếu bạn quan tâm đến an toàn cộng đồng, hãy tham gia nhóm tình nguyện bảo vệ khu phố.

Tham gia các hoạt động này không chỉ giúp bạn khám phá sứ mệnh cá nhân, mà còn mang lại niềm vui và cảm giác ý nghĩa trong cuộc sống, đồng thời là bước quan trọng trong cách xác định mục tiêu trong cuộc sống.

Bước 4: Hình dung tương lai

Tưởng tượng bản thân trong 30 năm tới có thể giúp bạn xác định mục tiêu trong cuộc sống. Phương pháp này gọi là lập kế hoạch ngược, nghĩa là suy nghĩ về tương lai để lên kế hoạch cho hiện tại.

Hãy dành vài phút tưởng tượng bản thân khi 50, 70 hoặc 80 tuổi:

• Bạn đang làm công việc gì?

• Bạn có mối quan hệ nào không?

• Bạn đang sống ở đâu?

Sau đó, suy nghĩ về những bước bạn có thể làm ngay bây giờ để đạt được hình ảnh đó.

Ví dụ: nếu bạn hình dung mình ở tuổi 80, sống hạnh phúc bên các cháu chắt, đã nghỉ hưu sau một sự nghiệp giúp cộng đồng và sở hữu ngôi nhà rộng với nhiều đất, thì điều đó cho thấy bạn muốn:

• Có gia đình hạnh phúc

• Có sự nghiệp giúp đỡ người khác

• Sống độc lập tại một vùng nông thôn

Việc tưởng tượng tương lai sẽ giúp bạn xác định sứ mệnh cá nhân, đưa ra quyết định đúng đắn ngay hôm nay và từng bước đạt được mục tiêu sống dài hạn.

Bước 5: Viết tuyên ngôn tầm nhìn cá nhân

Xác định giá trị cốt lõi của bản thân sẽ giúp bạn hình dung tương lai và định hướng mục tiêu trong cuộc sống. Hãy dành vài phút viết ra hy vọng, ước mơ và những điều bạn muốn đạt được. Treo tờ giấy này ở nơi bạn luôn nhìn thấy, như trên tủ lạnh hoặc trên đầu giường, để nhắc nhở bản thân từng ngày về sứ mệnh và mục tiêu sống.

Một tuyên ngôn tầm nhìn cá nhân mô tả giá trị, điểm mạnh và mục tiêu của bạn. Nó không cần tập trung vào chỉ một điều duy nhất—bạn có thể kết hợp nhiều sở thích, đam mê hoặc ước mơ khác nhau.

Ví dụ:

• “Tôi hình dung một tương lai nơi tôi là doanh nhân thành đạt với công ty riêng của mình.”

• “Tầm nhìn của tôi là sống một cuộc đời ưu tiên sức khỏe thể chất và tinh thần, đồng thời nuôi dưỡng gia đình.”

• “Tôi muốn trở thành một nhà văn thành công và tự lập ra khỏi nhà bố mẹ.”

Nếu bạn chưa rõ giá trị hoặc mục tiêu của mình, đừng lo. Hãy hỏi bạn bè mô tả về bạn, hoặc dành thời gian tĩnh tâm, thiền định hoặc đi dạo trong thiên nhiên để làm rõ suy nghĩ.

Theo một khảo sát với 241 độc giả, có 51% cho biết họ ưu tiên phát triển bản thân và tự cải thiện nhất khi đặt ra mục tiêu cá nhân. Điều này cho thấy việc viết tuyên ngôn tầm nhìn cá nhân là bước quan trọng trong hành trình xác định mục tiêu và sứ mệnh cuộc đời.

Bước 6: Đọc sách để khám phá bản thân

Đọc sách là cách tuyệt vời để hiểu rõ bản thân hơn, khám phá sự tò mò và học hỏi những điều mới. Sách truyện (fiction) có thể đưa bạn vào những thế giới tưởng tượng và kích thích trí tưởng tượng, trong khi sách phi hư cấu (non-fiction) mở ra những góc nhìn mới. Nghiên cứu cũng cho thấy đọc sách cải thiện khả năng đồng cảm, tư duy sáng tạo và tư duy phản biện.

Hãy chọn một cuốn sách và đắm mình vào đó—biết đâu bạn sẽ thấy đồng cảm với nhân vật và tìm thấy mục tiêu sống của riêng mình trong từng trang sách.

Một số gợi ý để tận dụng việc đọc sách:

• Tham gia câu lạc bộ sách trong cộng đồng để gặp gỡ người mới và mở rộng danh mục sách đọc.

• Tìm gợi ý sách trên mạng xã hội như Instagram, TikTok, YouTube để khám phá các tựa sách thú vị.

• Hỏi thủ thư hoặc nhân viên nhà sách nếu bạn chưa biết nên đọc gì tiếp theo.

Việc đọc sách không chỉ giúp bạn khám phá đam mê, giá trị bản thân, mà còn là bước quan trọng trong hành trình xác định mục tiêu trong cuộc sống.

Bước 7: Dành thời gian với những người truyền cảm hứng

Giao lưu với những người truyền cảm hứng có thể giúp bạn phát triển và khám phá mục tiêu trong cuộc sống. Những người xung quanh ảnh hưởng lớn đến cách bạn suy nghĩ và hành động. Hãy dành thời gian với những người giúp bạn trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình—những người có cái nhìn thực tế, tích cực về cuộc sống và dám theo đuổi ước mơ. Biết đâu bạn sẽ khám phá ra sứ mệnh cuộc đời thông qua họ.

Đừng ngại bước ra khỏi vùng an toàn và gặp gỡ người mới. Càng gặp nhiều người, bạn càng tiếp nhận nhiều góc nhìn; càng tiếp nhận nhiều góc nhìn, bạn càng học hỏi nhiều về cuộc sống.

Hãy suy nghĩ về những nhân vật công chúng truyền cảm hứng cho bạn—nếu có thể trở thành ai đó, bạn muốn là ai? Đó có thể là một người nổi tiếng, nhà lãnh đạo thế giới hoặc một nhân vật lịch sử mà bạn ngưỡng mộ. Bạn có thể làm gì trong cuộc sống để trở nên truyền cảm hứng như họ?

Việc lựa chọn môi trường xã hội tích cực và những người truyền cảm hứng là bước quan trọng giúp bạn xác định sứ mệnh cá nhân, nuôi dưỡng đam mê và hướng tới mục tiêu sống dài hạn.

Bước 8: Viết nhật ký để khám phá mục tiêu

Viết nhật ký giúp bạn nhận diện giá trị, mục tiêu và đam mê của bản thân. Hãy tạo một cuốn nhật ký riêng để ghi lại tất cả suy nghĩ, cảm xúc và ước mơ của bạn. Việc để cảm xúc tràn ra trang giấy vừa mang tính trị liệu, vừa giúp bạn hiểu rõ điều gì bạn muốn hoặc cần nhất trong cuộc sống, từ đó hỗ trợ tìm mục tiêu sống và sứ mệnh cá nhân.

Ví dụ: bạn có thể viết về những gì bạn muốn làm sau khi học xong—ước mơ và hy vọng của bạn cho tương lai là gì, và làm thế nào để đạt được chúng?

Hãy viết một cách cởi mở và trung thực. Bạn càng thành thật với bản thân, bạn càng có khả năng phát triển và tiến gần hơn tới mục tiêu cá nhân.

Đừng lo lắng về cách viết hay hình thức trình bày. Nhật ký này chỉ dành cho bạn và chính bạn.

Viết nhật ký là một công cụ đơn giản nhưng mạnh mẽ để khám phá đam mê, định hướng cuộc sống và xác định mục tiêu trong cuộc sống.

Bước 9: Phát triển tư duy phát triển

Thử thách bản thân và chấp nhận thay đổi là cách quan trọng để khám phá mục tiêu sống. Việc đối mặt với khó khăn và học hỏi từ trải nghiệm là một phần của quá trình trưởng thành, và bạn không thể tìm ra sứ mệnh cuộc đời nếu không có sự phát triển bản thân.

Nếu bạn có tư duy phát triển (growth mindset), bạn tin rằng nỗ lực và sự kiên trì giúp bạn trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Hiểu rằng cuộc sống đầy những bài học sẽ giúp bạn nhận ra điều gì quan trọng nhất với bản thân.

Cách phát triển tư duy phát triển:

• Nhìn nhận thử thách hoặc trở ngại như cơ hội học hỏi mới.

• Tiếp nhận phản hồi và lời phê bình với tinh thần cởi mở.

• Tiếp tục tiến lên dù gặp thất bại.

Như Oprah Winfrey, nữ doanh nhân và biểu tượng truyền cảm hứng từng nói:
"Tôi tin rằng mỗi chúng ta đều có một sứ mệnh. Tôi biết mỗi con người đều có giá trị và mục đích. Công việc thực sự của cuộc đời là trở nên nhận thức và thức tỉnh, để trả lời lời kêu gọi đó."

Phát triển tư duy phát triển giúp bạn tự tin đối mặt với thách thức, học hỏi từ trải nghiệm và từ đó dễ dàng hơn trong việc xác định sứ mệnh cá nhân và mục tiêu trong cuộc sống.

Bước 10: Thực hành tự chấp nhận bản thân

Học cách chấp nhận giới hạn của bản thân giúp bạn đặt ra mục tiêu cuộc sống thông minh hơn. Khi nhận thức rõ điều gì bạn có thể và không thể làm, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc tìm ra sứ mệnh và ý nghĩa cuộc đời.

Tự chấp nhận bản thân là chấp nhận chính mình—cả khuyết điểm lẫn ưu điểm. Không ai hoàn hảo, và càng sớm chấp nhận điều này, bạn càng nhanh tìm thấy ý nghĩa trong cuộc sống.

Một số nguyên tắc thực hành tự chấp nhận bản thân:

• Tin rằng bạn xứng đáng được hạnh phúc và niềm vui. Bạn hoàn toàn có thể đón nhận những điều tốt đẹp đến với mình.

• Biết rằng chỉ cần “ổn” cũng là đủ. Bạn không cần xuất sắc trong mọi việc.

• Bỏ qua áp lực xã hội và sống theo cách riêng của bạn. Bạn không cần phải làm mọi thứ giống người khác.

Thực hành tự chấp nhận bản thân không chỉ giúp bạn sống hạnh phúc hơn, mà còn là bước quan trọng trong hành trình xác định mục tiêu cá nhân và sứ mệnh cuộc đời.

Bước 11: Dành thời gian chăm sóc bản thân

Chăm sóc bản thân cả về thể chất lẫn tinh thần là bước quan trọng giúp bạn tiến gần tới mục tiêu cuộc sống. Làm thế nào bạn có thể mang lại điều tốt đẹp cho người khác nếu bản thân mình chưa được chăm sóc? Dành thời gian và đầu tư cho bản thân giúp bạn phát triển và sống khỏe mạnh hơn, đồng thời dễ dàng xác định được sứ mệnh cuộc đời.

Một số cách thực hành chăm sóc bản thân hàng ngày:

• Đi dạo quanh khu phố hoặc lên lịch tập thể dục cùng bạn bè.

• Nấu cho mình một bữa ăn ngon sau một ngày dài.

• Đọc sách trước khi đi ngủ để thư giãn.

• Dành thời gian trò chuyện với bạn bè hoặc người thân vào cuối tuần.

Thực hành chăm sóc bản thân giúp bạn hạnh phúc hơn, đồng thời là bước quan trọng trong việc khám phá đam mê, xác định sứ mệnh cá nhân và mục tiêu trong cuộc sống.

Bước 12: Đóng góp cho cộng đồng

Giúp đỡ người khác có thể mở rộng góc nhìn về cuộc sống và giúp bạn hiểu rõ điều gì thực sự quan trọng. Mỗi người đều có trải nghiệm riêng, và khi giúp người khác, bạn cũng đang giúp chính mình. Hãy tìm cơ hội trong cộng đồng để đóng góp và thực hiện những hành động tử tế ngẫu hứng—điều này giúp bạn rèn luyện lòng biết ơn và khám phá điều bạn muốn nhất trong cuộc đời.

Một số cách tham gia:

• Tình nguyện tại bếp ăn từ thiện, bệnh viện hoặc trại nuôi động vật.

• Hỏi hàng xóm xem họ có cần giúp cắt cỏ, mua sắm hay việc nhà nào không.

• Mang món ăn tự làm cho người thân nếu họ ốm hoặc tâm trạng không tốt.

Việc đóng góp cho cộng đồng không chỉ giúp người khác, mà còn là bước quan trọng để khám phá đam mê, xác định sứ mệnh cá nhân và mục tiêu trong cuộc sống.

Bước 13: Tập trung ít hơn vào việc làm hài lòng người khác

Cố gắng làm hài lòng người khác quá mức có thể cản trở bạn khám phá mục tiêu trong cuộc sống. Ngay cả khi sứ mệnh của bạn liên quan đến việc giúp đỡ người khác, hãy thực hiện mà không hy sinh nhu cầu và giá trị của chính mình.

Một số nguyên tắc quan trọng:

• Đừng quá lo lắng về suy nghĩ của người khác—bạn không cần phải làm hài lòng tất cả mọi người.

• Tập trung vào các quyết định và lựa chọn phù hợp với mục tiêu và sứ mệnh cá nhân, thay vì dựa trên mong muốn của người khác.

• Ngay cả khi mục tiêu của bạn là mang lại hạnh phúc cho bản thân và người khác, việc đáp ứng ngay lập tức tất cả yêu cầu của người khác sẽ không giúp bạn hoàn thành sứ mệnh. Mục tiêu thực sự đến từ bên trong bạn.

Cuối cùng, hãy đi theo con đường của chính mình, không phải của người khác. Thực hành điều này là bước quan trọng để xác định sứ mệnh cá nhân, nuôi dưỡng đam mê và đạt được mục tiêu sống.

Nguồn tham khảo

1. https://positivepsychology.com/introspection-self-reflection/
2. Adam Dorsay, PsyD. Licensed Psychologist & TEDx Speaker. Expert Interview
3. https://www.pewresearch.org/religion/2018/11/20/where-americans-find-meaning-in-life/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6923189/
5. https://www.forbes.com/sites/forbescoachescouncil/2019/10/08/five-reasons-why-you-need-a-personal-vision-statement-and-how-to-write-one/?sh=6c4b6eab1ab5

Biên dịch: Rene Lee Nguyen.