Trong nhịp sống hiện đại, chúng ta dễ bị cuốn vào công việc, học tập và những mối bận tâm cá nhân mà quên mất những người thân yêu đã dành cả đời để yêu thương và chăm sóc mình — ông bà. Việc quan tâm và chăm sóc ông bà không chỉ là thể hiện lòng hiếu thảo mà còn là cách để chúng ta gắn kết tình cảm gia đình, gìn giữ giá trị truyền thống và học hỏi từ những trải nghiệm quý báu của thế hệ đi trước.

Bài viết này sẽ chia sẻ những cách đơn giản, thiết thực nhưng đầy ý nghĩa giúp bạn chăm sóc, trò chuyện và đồng hành cùng ông bà mỗi ngày — để tình thân luôn ấm áp và bền lâu.

Cách 1: Giúp ông bà việc nhà: Từ việc nhỏ đến dự án lớn

Bước 1: Cách giúp đỡ ông bà một cách tinh tế và ý nghĩa

Quan tâm và giúp đỡ ông bà không chỉ là thể hiện lòng hiếu thảo, mà còn là cách để gắn bó và học hỏi từ họ. Sự giúp đỡ đúng lúc, đúng cách sẽ khiến ông bà cảm thấy được yêu thương và trân trọng.

• Chủ động đề nghị giúp đỡ: Đừng chờ ông bà phải nhờ, hãy quan sát và tự nguyện hỗ trợ khi thấy họ gặp khó khăn. Một hành động nhỏ như xách đồ, dọn dẹp hay pha tách trà cũng đủ khiến ông bà vui.

• Hỏi han một cách chân thành: Một câu hỏi đơn giản như “Ông/bà cần con giúp gì không?” thể hiện sự quan tâm thực lòng. Đôi khi, chỉ cần bạn hỏi, họ đã thấy được an ủi và vui lòng rồi.

• Tìm hiểu qua bố mẹ: Nếu không biết ông bà cần gì, hãy hỏi bố mẹ để biết việc gì bạn có thể làm để hỗ trợ, nhất là những việc liên quan đến sức khỏe hoặc sinh hoạt hàng ngày.

• Tạo cơ hội kết nối: Khi giúp đỡ, bạn có thể học được nhiều điều hay từ ông bà — như cách nấu món ăn truyền thống, chơi một trò dân gian hay nghe kể chuyện thời xưa. Đây là những giây phút quý giá không thể thay thế.

• Giúp đỡ bằng thái độ tôn trọng: Dù ông bà lớn tuổi, hãy luôn thể hiện sự kiên nhẫn, nhẹ nhàng và lắng nghe. Họ không chỉ cần sự hỗ trợ mà còn cần cảm giác được tôn trọng và yêu thương.

Giúp đỡ ông bà là cách thể hiện tình yêu thương bằng hành động thực tế. Khi bạn cho đi sự quan tâm, bạn cũng đang nhận lại những bài học về tình cảm gia đình và lòng biết ơn.

Bước 2: Giúp ông bà làm việc nhà hằng ngày

Tuổi tác khiến việc di chuyển và sinh hoạt của ông bà trở nên khó khăn hơn. Những công việc nhỏ trong nhà đôi khi lại là gánh nặng đối với họ. Việc bạn chủ động giúp đỡ không chỉ làm nhẹ đi phần việc của ông bà, mà còn thể hiện tình yêu thương và sự hiếu thảo chân thành.

• Chủ động hỗ trợ việc nhà: Quan sát xem ông bà cần giúp gì — như rửa chén, lau nhà, giặt đồ hoặc gấp quần áo. Những việc đơn giản này giúp ông bà đỡ vất vả và yên tâm hơn.

• Giúp khi thấy cần thiết: Đừng đợi được nhờ mới làm. Nếu thấy ông bà đang cố gắng làm việc nặng, hãy nhẹ nhàng đến giúp và nói: “Để con làm cho, ông/bà nghỉ chút nhé.”

• Tạo môi trường thoải mái: Khi bạn giúp đỡ, ông bà sẽ cảm thấy được quan tâm, bớt lo lắng và an tâm hơn trong sinh hoạt hàng ngày.

• Duy trì sự đều đặn: Không chỉ giúp khi rảnh, hãy biến việc hỗ trợ ông bà thành thói quen. Một chút giúp đỡ mỗi ngày chính là cách nuôi dưỡng tình cảm gia đình bền vững.

Giúp ông bà làm việc nhà không chỉ là hành động nhỏ, mà là cách thể hiện lòng biết ơn và trân trọng dành cho những người đã từng chăm sóc ta từ thuở bé.

Bước 3: Hỗ trợ ông bà trong các dự án và công việc lớn

Ngoài việc giúp đỡ sinh hoạt hàng ngày, bạn cũng có thể đồng hành cùng ông bà trong những công việc lớn hơn. Đây không chỉ là sự hỗ trợ thực tế, mà còn là cơ hội quý giá để gắn kết và trò chuyện cùng nhau.

• Chủ động tham gia khi ông bà có việc cần làm: Nếu ông bà đang sơn lại tường, sửa hàng rào hay huấn luyện thú cưng, hãy đề nghị giúp một tay. Sự có mặt của bạn sẽ khiến công việc nhẹ nhàng và vui vẻ hơn.

• Dành thời gian cụ thể để hỗ trợ: Với những việc cần nhiều thời gian, như chống thấm sân, dọn vườn hay sửa đồ gỗ, bạn có thể dành một ngày cuối tuần để cùng ông bà hoàn thành. Điều này thể hiện bạn thực sự quan tâm và sẵn sàng hy sinh thời gian cho gia đình.

• Xem đó là cơ hội kết nối: Khi cùng làm việc, bạn có thể vừa trò chuyện, vừa học hỏi kinh nghiệm, hoặc nghe ông bà kể lại những câu chuyện đời thường mà bạn chưa từng biết.

• Giúp đỡ với tinh thần tự nguyện: Hãy giúp bằng thái độ vui vẻ, không miễn cưỡng. Ông bà sẽ cảm nhận được tấm lòng của bạn và càng thêm tự hào, hạnh phúc.

Khi bạn hỗ trợ ông bà trong những việc lớn, bạn không chỉ giúp họ hoàn thành công việc dễ dàng hơn, mà còn xây dựng thêm những kỷ niệm đẹp — thứ mà cả hai thế hệ sẽ luôn trân trọng.

Bước 4: Giúp ông bà làm các việc vặt hằng ngày

Khi tuổi tác cao, việc đi lại và tự làm những công việc bên ngoài có thể trở nên khó khăn với ông bà. Việc bạn chủ động giúp đỡ trong những việc nhỏ như mua sắm hay đi ngân hàng sẽ giúp họ nhẹ nhõm và yên tâm hơn.

• Hỗ trợ khi ông bà cần ra ngoài: Giúp ông bà mua thuốc, đi chợ, rút tiền hay thanh toán hóa đơn. Những việc tưởng chừng đơn giản này lại có ý nghĩa lớn với người lớn tuổi.

• Chủ động đề nghị giúp: Nếu thấy ông bà chuẩn bị đi đâu xa hoặc mang vác nặng, hãy hỏi nhẹ nhàng: “Ông/bà để con đi giúp cho nhé.” Sự chủ động của bạn thể hiện sự quan tâm chân thành.

• Đi cùng khi chưa thể tự làm: Nếu bạn chưa biết lái xe, hãy đi cùng bố mẹ để phụ giúp ông bà khi cần. Sự có mặt của bạn cũng đủ khiến họ cảm thấy được yêu thương và chăm sóc.

• Tận dụng cơ hội để gắn kết: Những lúc đi cùng ông bà là dịp để trò chuyện, lắng nghe và hiểu hơn về cuộc sống, suy nghĩ của họ — điều mà bạn khó có được trong những cuộc nói chuyện ngắn ở nhà.

Giúp ông bà làm việc vặt không chỉ là giúp đỡ thực tế, mà còn là cách thể hiện lòng hiếu thảo qua hành động. Mỗi chuyến đi nhỏ đều có thể trở thành kỷ niệm đáng quý giữa bạn và ông bà.

Cách 2: Giao tiếp với ông bà: Bí quyết gắn kết thế hệ

Bước 1: Cư xử lễ phép và tôn trọng ông bà

Bước 2: Dành thời gian bên ông bà

Không có món quà nào ý nghĩa hơn với ông bà bằng thời gian bạn ở bên họ. Khi cùng nhau chia sẻ những khoảnh khắc giản dị, bạn không chỉ thể hiện tình yêu thương mà còn lưu giữ những kỷ niệm quý giá cho cả hai thế hệ.

• Chủ động dành thời gian cho ông bà: Dù bận rộn, hãy cố gắng sắp xếp thời gian mỗi tuần để gặp gỡ hoặc trò chuyện. Chỉ cần một bữa cơm tối, một buổi dạo công viên hay cùng xem chương trình truyền hình họ yêu thích cũng đủ khiến ông bà vui cả ngày.

• Tạo thói quen gắn bó: Chọn một hoạt động chung mà hai ông cháu cùng yêu thích, như đi dạo mỗi cuối tuần, cùng làm bánh hay cùng đi ăn kem. Những “nghi thức nhỏ” này giúp tình cảm thêm khăng khít và ấm áp.

• Học hỏi và chia sẻ cùng nhau: Hãy để ông bà dạy bạn một trò chơi xưa hoặc một kỹ năng truyền thống, rồi bạn dạy lại họ điều gì đó mới mẻ — như cách dùng điện thoại, chụp ảnh hay chơi một trò hiện đại. Sự trao đổi này giúp hai thế hệ hiểu và gần nhau hơn.

• Tận hưởng từng khoảnh khắc: Đừng xem việc ở bên ông bà là nghĩa vụ, mà hãy coi đó là niềm vui và may mắn. Vì thời gian trôi nhanh, và những buổi trò chuyện, tiếng cười hôm nay sẽ trở thành những kỷ niệm đẹp không thể thay thế.

Dành thời gian cho ông bà chính là cách đơn giản nhất để nói rằng bạn yêu họ — không bằng lời nói, mà bằng sự hiện diện và quan tâm chân thành.

Bước 3: Tìm hiểu về cuộc sống và kỷ niệm của ông bà

Ông bà là “kho báu ký ức” của gia đình — mỗi câu chuyện họ kể đều chứa đựng bài học, kinh nghiệm và tình cảm sâu sắc. Việc bạn chủ động tìm hiểu về cuộc sống của họ không chỉ giúp gắn kết tình thân mà còn giúp bạn hiểu hơn về nguồn cội của chính mình.

• Lắng nghe những câu chuyện xưa: Hỏi ông bà về thời trẻ, về những kỷ niệm đáng nhớ, hay những khó khăn họ từng trải qua. Bạn sẽ học được nhiều điều quý giá về nghị lực, nhân cách và lối sống của thế hệ trước.

• Tìm hiểu lịch sử gia đình: Hỏi về ông cố, bà cố, họ hàng xa hay những truyền thống mà gia đình từng gìn giữ. Đây là cơ hội để bạn hiểu sâu hơn về cội nguồn và giá trị gia đình.

• Trò chuyện về bố mẹ thời nhỏ: Một cách thú vị để hiểu thêm về cả ông bà và bố mẹ là hỏi: “Hồi nhỏ ba/mẹ con như thế nào hả ông/bà?” Những câu chuyện ấy thường rất vui và giúp bạn thấy được sự kết nối giữa các thế hệ.

• Cùng nhau tạo cây gia phả: Bạn có thể cùng ông bà vẽ sơ đồ gia đình, ghi lại tên và kỷ niệm của từng người. Việc này không chỉ giúp lưu giữ ký ức mà còn là hoạt động ý nghĩa để cùng nhau làm và chia sẻ.

Khi bạn quan tâm và lắng nghe câu chuyện của ông bà, bạn không chỉ hiểu hơn về quá khứ, mà còn đang tiếp nối và gìn giữ những giá trị gia đình cho thế hệ mai sau.

Bước 4: Xin lời khuyên từ ông bà

Ông bà là những người từng trải, đã đi qua nhiều thăng trầm trong cuộc sống. Họ không chỉ có kinh nghiệm quý báu mà còn luôn sẵn lòng chia sẻ, lắng nghe và định hướng cho con cháu bằng tình thương và sự thấu hiểu.

• Tìm đến ông bà khi cần lời khuyên: Khi bạn băn khoăn về việc học, định hướng nghề nghiệp, tình cảm hay cuộc sống gia đình, đừng ngần ngại tâm sự với ông bà. Họ có thể giúp bạn nhìn vấn đề từ một góc độ sâu sắc và bình tĩnh hơn.

• Trân trọng những trải nghiệm của ông bà: Dù thế giới ngày nay đã khác xưa, nhưng những bài học về đạo đức, cách sống, và cách đối nhân xử thế từ ông bà luôn có giá trị vượt thời gian.

• Chia sẻ để ông bà cảm thấy được tin tưởng: Khi bạn hỏi ý kiến, ông bà sẽ cảm thấy mình vẫn có vai trò quan trọng trong gia đình — rằng kinh nghiệm sống của họ vẫn được con cháu ghi nhận và trân trọng.

• Tham khảo lời khuyên trong nhiều lĩnh vực: Bạn có thể hỏi ông bà về việc chọn trường, lập gia đình, cách nuôi dạy con, hoặc đơn giản là cách giữ gìn hạnh phúc lâu dài. Những lời khuyên chân thành ấy thường đến từ tình yêu thương và trải nghiệm thực tế.

Xin lời khuyên từ ông bà không chỉ giúp bạn tìm ra hướng đi đúng, mà còn là cách thể hiện lòng tôn kính, biết ơn và gắn bó sâu sắc với thế hệ đi trước.

Bước 5: Giữ thái độ vui vẻ và tích cực khi ở bên ông bà

Chăm sóc và giúp đỡ ông bà không chỉ là trách nhiệm, mà còn là một hành động xuất phát từ tình yêu thương. Giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ sẽ khiến không khí gia đình ấm áp hơn và giúp ông bà cảm thấy hạnh phúc, bớt cô đơn.

• Làm mọi việc với niềm vui: Khi giúp ông bà việc gì, hãy làm bằng tấm lòng thoải mái, không than phiền hay miễn cưỡng. Ông bà sẽ cảm nhận được năng lượng tích cực từ bạn và thấy vui hơn khi có con cháu bên cạnh.

• Hiểu giới hạn của bản thân: Nếu ông bà cần giúp nhiều việc, hãy xác định rõ bạn có thể làm gì và sắp xếp thời gian hợp lý. Làm hết mình trong khả năng của mình vẫn tốt hơn cố gắng quá sức rồi sinh mệt mỏi hoặc bực bội.

• Truyền năng lượng tích cực: Nụ cười, lời nói nhẹ nhàng hay câu chuyện vui đều có thể khiến ông bà thấy yêu đời hơn. Hãy chủ động bắt chuyện, kể cho họ nghe những điều vui trong ngày hoặc cùng xem một chương trình hài nhẹ nhàng.

• Quan tâm đến cảm xúc của ông bà: Người lớn tuổi thường dễ cảm thấy cô đơn hoặc buồn vì ít được trò chuyện. Sự vui vẻ, cởi mở của bạn chính là liều thuốc tinh thần giúp họ cảm thấy được yêu thương và gắn bó hơn.

Sự cheerful của bạn không chỉ giúp ông bà thêm niềm vui, mà còn khiến mối quan hệ giữa hai thế hệ trở nên gần gũi, ấm áp và tràn đầy năng lượng tích cực mỗi ngày.

Cách 3: Thể hiện sự quan tâm với ông bà: Quà tặng, sức khỏe & tình thân

Bước 1: Tặng quà cho ông bà bằng sự quan tâm chân thành

Một món quà nhỏ, nếu được tặng bằng tấm lòng, có thể khiến ông bà cảm thấy ấm áp và được yêu thương. Quà không cần đắt tiền, chỉ cần thể hiện sự quan tâm và thấu hiểu là đủ để làm ông bà vui cả ngày.

• Chọn quà phù hợp với sở thích của ông bà: Hãy nghĩ xem ông bà thích gì hoặc cần gì — có thể là chiếc khăn ấm, hộp trà ngon, đồng hồ đơn giản, hay chiếc điện thoại dễ sử dụng. Quà tặng thực tế luôn khiến họ cảm thấy được quan tâm đúng cách.

• Tặng trải nghiệm thay vì vật chất: Ngoài những món quà hữu hình, bạn có thể tạo ra những kỷ niệm cùng ông bà như cùng đi xem phim, đi dạo ở công viên, hoặc du lịch đến nơi họ yêu thích. Trải nghiệm chung chính là món quà ý nghĩa nhất.

• Ghi nhớ những dịp đặc biệt: Đừng quên ngày sinh nhật, ngày kỷ niệm cưới, hay những ngày truyền thống của gia đình. Một lời chúc cùng món quà nhỏ vào dịp đó sẽ khiến ông bà cảm thấy mình luôn được nhớ đến và trân trọng.

• Nhờ bố mẹ tư vấn khi cần: Nếu chưa biết nên chọn gì, hãy hỏi bố mẹ để chọn món quà phù hợp với tuổi tác, sở thích và sức khỏe của ông bà.

Tặng quà cho ông bà không phải để thể hiện vật chất, mà là để gửi gắm tình cảm và lòng biết ơn. Mỗi món quà nhỏ là một cách nói rằng: “Con yêu ông bà và luôn nghĩ đến ông bà mỗi ngày.”

Bước 2: Mời ông bà tham dự các sự kiện của bạn

Ông bà luôn tự hào về con cháu và rất hạnh phúc khi được chia sẻ những khoảnh khắc đáng nhớ trong cuộc sống của bạn. Việc mời ông bà đến các sự kiện không chỉ giúp họ cảm thấy được yêu thương, mà còn khiến họ cảm nhận mình vẫn là một phần quan trọng trong gia đình.

• Chủ động mời ông bà đến các dịp đặc biệt: Hãy nhớ mời ông bà tham dự lễ tốt nghiệp, sinh nhật, buổi biểu diễn, trận thi đấu thể thao hay bất kỳ hoạt động nào bạn tham gia. Với họ, chỉ cần được có mặt và nhìn thấy bạn trưởng thành đã là niềm hạnh phúc lớn.

• Thể hiện sự trân trọng: Chuẩn bị chỗ ngồi thoải mái, dễ di chuyển cho ông bà, đặc biệt nếu họ gặp khó khăn khi đi lại. Một vị trí gần bạn trong buổi tiệc hay sự kiện cũng thể hiện sự kính trọng và yêu thương bạn dành cho họ.

• Giúp ông bà cảm thấy được hòa nhập: Khi ông bà đến dự, hãy giới thiệu họ với bạn bè, thầy cô hoặc đồng nghiệp của bạn. Việc này khiến họ cảm thấy tự hào và được chào đón như một vị khách đặc biệt.

• Lưu giữ khoảnh khắc chung: Đừng quên chụp ảnh cùng ông bà tại sự kiện. Những bức ảnh này không chỉ là kỷ niệm đáng quý mà còn là minh chứng cho tình thân gắn bó giữa các thế hệ.

Khi bạn mời ông bà tham dự những cột mốc quan trọng của mình, bạn không chỉ chia sẻ niềm vui mà còn trao cho họ cảm giác được đồng hành, được tự hào và được yêu thương — điều mà bất kỳ người ông, người bà nào cũng trân quý.

Bước 3: Quan tâm và theo dõi sức khỏe của ông bà

Sức khỏe là mối quan tâm lớn nhất khi ông bà bước vào tuổi già. Việc bạn thường xuyên hỏi han, nhắc nhở và hỗ trợ trong việc chăm sóc sức khỏe không chỉ giúp họ an tâm hơn mà còn thể hiện tình yêu thương và trách nhiệm của con cháu trong gia đình.

• Thường xuyên hỏi thăm tình hình sức khỏe: Hãy nhẹ nhàng hỏi ông bà xem dạo này có thấy mệt không, ăn uống có ngon miệng không, ngủ có ngon giấc không. Sự quan tâm chân thành của bạn giúp ông bà cảm thấy được lắng nghe và yêu thương.

• Theo dõi việc khám bệnh định kỳ: Nhắc ông bà đi khám đúng lịch, kiểm tra huyết áp, đường huyết hay tim mạch nếu cần. Nếu có thể, hãy sắp xếp thời gian đi cùng để hỗ trợ và giúp ông bà cảm thấy yên tâm hơn.

• Quan tâm đến việc dùng thuốc: Kiểm tra xem ông bà có uống thuốc đúng giờ, đủ liều và còn thuốc không. Nếu họ dễ quên, bạn có thể giúp chuẩn bị hộp thuốc chia ngày hoặc cài báo nhắc trên điện thoại.

• Đảm bảo ông bà có người giúp khi cần: Hỏi xem ông bà có ai để gọi khi bị ốm hay cần hỗ trợ y tế không. Nếu không, hãy để lại số điện thoại của bạn hoặc người thân để họ luôn cảm thấy an toàn khi cần giúp đỡ.

• Luôn chủ động theo dõi và động viên: Người lớn tuổi thường ngại than thở, nên bạn cần tinh tế để nhận ra những dấu hiệu mệt mỏi hay thay đổi nhỏ trong sức khỏe. Một lời động viên, một bữa ăn nhẹ cùng ông bà cũng có thể giúp họ thấy khỏe và vui hơn.

Quan tâm đến sức khỏe của ông bà không chỉ là chăm sóc thể chất, mà còn là chăm sóc tinh thần, giúp họ sống vui, sống khỏe và cảm nhận được tình yêu thương từ gia đình mỗi ngày.

Giữ phép lịch sự và thể hiện tình yêu thương qua hành động

Cách ứng xử của bạn chính là thước đo thể hiện sự hiếu kính và tôn trọng dành cho ông bà. Lịch sự, kiên nhẫn và sẵn lòng giúp đỡ là những biểu hiện giản dị nhưng sâu sắc của tình yêu thương trong gia đình.

• Giữ thái độ lễ phép trong mọi tình huống: Luôn nói năng nhẹ nhàng, chào hỏi khi gặp ông bà và lắng nghe họ nói. Những cử chỉ đơn giản như dạ, vâng, thưa... thể hiện sự tôn trọng và nền nếp mà ông bà luôn mong con cháu gìn giữ.

• Kiên nhẫn khi giao tiếp: Nếu không nghe rõ hoặc không hiểu điều ông bà nói, hãy bình tĩnh nhờ họ nhắc lại thay vì tỏ ra khó chịu. Sự kiên nhẫn và lắng nghe là cách tốt nhất để thể hiện tình thương.

• Tránh tranh luận hay cãi vã: Dù quan điểm giữa hai thế hệ có khác nhau, hãy chọn cách lắng nghe thay vì tranh cãi. Điều ông bà cần không phải là sự thắng thua, mà là cảm giác được tôn trọng và thấu hiểu.

• Chủ động giúp đỡ trong sinh hoạt: Nếu ông bà gặp khó khăn trong đi lại hoặc sinh hoạt, hãy hỗ trợ bằng cách giúp họ mua hoặc lắp đặt dụng cụ hỗ trợ như gậy, tay vịn, ghế tựa… để cuộc sống của họ an toàn và tiện lợi hơn.

• Thể hiện tình yêu bằng hành động: Tình thương đôi khi không cần nói quá nhiều. Một bữa ăn bạn tự nấu, một lần dọn dẹp giúp ông bà, hay đơn giản là cùng ngồi trò chuyện — tất cả đều là những hành động chứa đựng tình cảm sâu sắc.

Giữ phép lịch sự và luôn sẵn sàng giúp đỡ chính là cách bạn thể hiện lòng hiếu thảo và tấm lòng biết ơn dành cho ông bà — những người đã dành cả đời để yêu thương, chăm sóc và dạy dỗ bạn trưởng thành.

Nguồn tham khảo

1. https://raisingchildren.net.au/grown-ups/family-life/routines-rituals-relationships/family-routines
2. https://www.helpguide.org/articles/parenting-family/grandparents-raising-grandchildren.htm
3. https://www.psychologytoday.com/intl/blog/constructive-wallowing/201906/whatever-happened-respecting-your-parents
4. https://www.apa.org/news/podcasts/speaking-of-psychology/time
5. https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-age-overindulgence/202010/5-things-do-instead-overindulging-your-grandkids
6. https://www.helpguide.org/articles/mental-health/improving-family-relationships-with-emotional-intelligence.htm
7. https://www.psychologytoday.com/intl/blog/shifting-forward/202211/grandparenting-grand-job-great-rewards-all-involved
8. https://blogs.scientificamerican.com/literally-psyched/the-psychology-behind-gift-giving-and-generosity/
9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14641402/

Biên dịch: Lesley Collins Tran.