Bạn đang tò mò về thế giới hacker và muốn biết bắt đầu từ đâu? Đừng lo, dù bạn chưa có nền tảng công nghệ, hành trình trở thành hacker vẫn hoàn toàn nằm trong tầm tay bạn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước giúp bạn:

• Làm quen với những kiến thức cơ bản về lập trình

• Rèn luyện tư duy và kỹ năng như một hacker thực thụ

• Bắt đầu hành trình khám phá, học hỏi và nâng cao kỹ năng bảo mật

Chỉ trong vài phút, bạn sẽ nắm được những bước đầu tiên để tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành hacker – cho dù bạn muốn theo đuổi con đường đạo đức (ethical hacker) hay đơn giản là đam mê khám phá công nghệ.

Phần 1: Học Linux, HTML và ngôn ngữ lập trình: Bước đầu trở thành hacker

Bước 1: Lựa chọn hệ điều hành phù hợp để bắt đầu học hacking

Để trở thành một hacker thực thụ, việc làm quen với hệ điều hành giống UNIX là điều gần như bắt buộc. Đây là nền tảng của hầu hết các hệ thống mạng và Internet. Dưới đây là những hệ điều hành phổ biến mà bạn nên biết:

1. Linux – Sự lựa chọn phổ biến nhất

• Linux là hệ điều hành mã nguồn mở, mạnh mẽ và miễn phí.

• Có thể cài song song với Windows trên cùng một máy tính.

• Bạn có thể tải Linux từ Internet hoặc nhờ cộng đồng người dùng Linux cài đặt giúp.

• Nếu muốn thử trước mà không thay đổi máy, hãy dùng Live USB/CD – một phiên bản Linux chạy trực tiếp từ USB hoặc đĩa mà không ảnh hưởng tới hệ thống hiện tại.

2. Các hệ điều hành giống UNIX khác ngoài Linux

• Các hệ điều hành BSD như FreeBSD, NetBSD, OpenBSD và DragonFly BSD cũng là mã nguồn mở, hoạt động tương tự Linux.

• Tuy nhiên, cần lưu ý: chúng không phải là Linux và có thể khác biệt trong cách sử dụng và phần mềm hỗ trợ.

3. macOS – Dễ dùng và dựa trên nhân UNIX

• macOS (hệ điều hành trên máy Mac) dựa trên Darwin, một hệ thống UNIX mã nguồn mở.

• Nhiều phần mềm Linux có thể cài đặt trên macOS thông qua trình quản lý gói như Homebrew, Fink hoặc MacPorts.

• Nếu dùng Mac, bạn có thể chạy song song cả macOS và Linux.

4. OpenIndiana – Dành cho người thích khám phá sâu

• Đây là hệ điều hành dựa trên phiên bản mã nguồn mở của Solaris.

• Không tương thích trực tiếp với ứng dụng Linux, ít phổ biến hơn.

• Nếu bạn là người mới, nên ưu tiên Linux, BSD hoặc macOS vì có cộng đồng hỗ trợ lớn và dễ tìm tài nguyên học tập hơn.

Lời khuyên cho người mới bắt đầu

Nếu bạn mới học về hacking, Linux là lựa chọn lý tưởng nhất để bắt đầu. Không chỉ vì nó miễn phí và phổ biến, mà còn vì nó là nền tảng quan trọng giúp bạn hiểu sâu hơn về hệ thống, mạng và bảo mật.

Bước 2: Học HTML – Bước đầu làm chủ thế giới web

Để bắt đầu hành trình trở thành hacker, bạn nên học những kiến thức cơ bản về lập trình web, đặc biệt là HTML (HyperText Markup Language) – ngôn ngữ đánh dấu giúp xây dựng nền tảng cho mọi trang web.

1. HTML là gì và tại sao bạn nên học?

• HTML là ngôn ngữ giúp tạo ra nội dung, hình ảnh, liên kết, bố cục của website.

• Khi bạn truy cập vào một trang web, tất cả nội dung hiển thị đều được viết bằng HTML (kết hợp với CSS, JavaScript).

• Học HTML là bước nền tảng để hiểu cách web hoạt động – kỹ năng quan trọng với bất kỳ ai muốn tìm hiểu về bảo mật hoặc lập trình.

2. Cách học HTML cho người mới bắt đầu

• Bắt đầu với một dự án nhỏ: Tự tạo một trang chủ cá nhân đơn giản (homepage), sau đó phát triển dần thành một website đầy đủ.

• Xem mã nguồn trang web: Trên trình duyệt Firefox, vào menu Web Developer > Page Source để xem mã HTML thật đang chạy trên trang web bạn đang truy cập. Đây là cách tuyệt vời để học qua ví dụ thực tế.

• Tự viết HTML:

  • Mở Notepad (Windows) hoặc TextEdit (Mac).

  • Viết mã HTML cơ bản.

  • Lưu file với tên như trangchu.html.

  • Mở file đó bằng trình duyệt để xem kết quả hiển thị trực tiếp.

Gợi ý tiếp theo cho bạn

Bắt đầu bằng việc tạo một file HTML với nội dung đơn giản như tiêu đề, đoạn văn, hình ảnh. Khi bạn thấy được thành quả hiển thị trên trình duyệt, việc học sẽ thú vị và dễ tiếp thu hơn rất nhiều!

Bước 3: Học ngôn ngữ lập trình – Nền tảng để trở thành hacker giỏi

Trước khi có thể “phá luật” như một hacker thực thụ, bạn cần nắm vững “ngữ pháp” – tức là học lập trình. Việc thành thạo ít nhất một ngôn ngữ lập trình sẽ giúp bạn hiểu cách hệ thống vận hành, từ đó phát hiện và khai thác lỗ hổng một cách thông minh và có kiểm soát.

1. Python – Lựa chọn lý tưởng cho người mới bắt đầu

• Dễ học, dễ hiểu: Cú pháp rõ ràng, dễ đọc, phù hợp với người mới.

• Ứng dụng rộng rãi: Dùng để lập trình web, tự động hóa, phân tích dữ liệu và cả bảo mật thông tin.

• Không chỉ là ngôn ngữ học chơi: Python có thể dùng để xây dựng những dự án lớn, chuyên nghiệp.

2. Java và JavaScript – Phân biệt để chọn đúng hướng đi

• Java: Trước đây là ngôn ngữ phổ biến để học lập trình, nhưng hiện nay không còn được khuyến nghị cho người mới bắt đầu vì cú pháp phức tạp hơn.

• JavaScript: Dễ học hơn, được gọi là “ngôn ngữ của web”. Nếu bạn quan tâm đến bảo mật web hoặc phát triển web, JavaScript là một lựa chọn tuyệt vời sau khi nắm vững HTML và CSS.

3. C và C++ – Hiểu sâu về hệ thống máy tính

• C: Ngôn ngữ gốc của hệ điều hành Unix – cực kỳ mạnh mẽ và tối ưu. Tuy nhiên, việc học C đòi hỏi thời gian và kiên nhẫn vì dễ gặp lỗi trong quá trình lập trình.

• C++: Phát triển từ C, có cấu trúc hướng đối tượng, dễ tiếp cận hơn nếu bạn đã biết C.

• Dù khó hơn, C/C++ giúp bạn hiểu cách máy tính hoạt động từ gốc – điều rất hữu ích cho hacker chuyên nghiệp.

4. PHP – Ngôn ngữ của nhiều trang web hiện nay

• Là ngôn ngữ máy chủ phổ biến, đặc biệt với các nền tảng như WordPress.

• Dễ học và phù hợp nếu bạn muốn tìm hiểu cách trang web xử lý dữ liệu phía máy chủ (back-end).

5. Chọn nền tảng phù hợp để học và thực hành

• Kali Linux, BackTrack, hoặc Ubuntu là các hệ điều hành phổ biến với cộng đồng hacker.

• Chúng có sẵn nhiều công cụ bảo mật và hacking, rất phù hợp cho người mới học và thực hành tấn công mạng hợp pháp (ethical hacking).

Mẹo từ chuyên gia:

"Đào sâu vào giao thức web như HTTP/2, HTTP/3 hoặc WebSocket sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lỗ hổng bảo mật trên web. Nếu bạn quan tâm đến bảo mật ứng dụng, hãy tìm hiểu về API, đặc biệt là REST và GraphQL."

— Tyrone Showers, chuyên gia công nghệ

Lời khuyên cho người mới bắt đầu

• Bắt đầu với Python: Học cú pháp, viết chương trình nhỏ.

• Chuyển sang JavaScript nếu bạn muốn theo hướng web hacking.

• Khám phá thêm C/C++ để hiểu hệ thống sâu hơn.

• Thực hành trên hệ điều hành bảo mật như Kali Linux để làm quen với các công cụ thực tế.

Phần 2: Tư duy hacker: Sáng tạo, phản biện và đam mê giải quyết vấn đề

Bước 1: Tư duy sáng tạo – Hơi thở nghệ thuật của hacker chân chính

Khi bạn đã nắm vững những kỹ năng cơ bản, đây là lúc phát triển tư duy sáng tạo – yếu tố giúp bạn nổi bật trong cộng đồng hacker. Hacker không chỉ là người giỏi công nghệ, mà còn là nghệ sĩ, triết gia và kỹ sư trong một con người duy nhất.

1. Hacker là người yêu tự do và thích giải quyết vấn đề

• Hacker tin vào sự tự do chia sẻ tri thức và trách nhiệm cộng đồng.

• Thế giới đầy rẫy những vấn đề thú vị – hacker coi mỗi vấn đề là một trò chơi trí tuệ cần chinh phục.

• Niềm vui lớn nhất của hacker không phải là "phá hoại", mà là tìm ra cách giải quyết sáng tạo và hiệu quả.

2. Không phân biệt “làm việc” và “giải trí”

• Với hacker thực thụ, làm việc cũng như chơi, và chơi cũng như học.

• Họ có nhiều đam mê trong cuộc sống – từ khoa học, nghệ thuật, âm nhạc đến triết học.

• Chính sự tò mò đa chiều này giúp họ phát triển tư duy linh hoạt và sáng tạo không giới hạn.

3. Đọc tiểu thuyết khoa học viễn tưởng (sci-fi)

• Đây là nguồn cảm hứng lớn cho hacker: khám phá công nghệ tương lai, trí tuệ nhân tạo, thế giới ảo...

• Tham gia sự kiện hoặc hội chợ sci-fi là cách tuyệt vời để gặp gỡ những người có cùng đam mê công nghệ, sáng tạo, và tư duy tự do.

4. Tập võ thuật – Rèn luyện kỷ luật và sự tập trung

• Một số môn võ như Thái Cực Quyền (Tai Chi) rất phù hợp với hacker vì đề cao sự tỉnh thức, kiểm soát tinh thần và độ linh hoạt, chứ không chỉ là sức mạnh cơ bắp.

• Rèn luyện võ thuật giúp bạn giữ được sự điềm tĩnh và tập trung khi đối mặt với những thử thách phức tạp trong thế giới mạng.

Bước 2: Yêu thích giải quyết vấn đề – Tư duy cốt lõi của một hacker

Một trong những đặc điểm quan trọng nhất của hacker không phải là khả năng viết mã, mà là niềm đam mê giải quyết vấn đề. Hacker giỏi luôn thấy hứng thú khi đối mặt với thử thách – và họ không bao giờ lặp lại cùng một vấn đề hai lần.

1. Giải quyết vấn đề một lần – chia sẻ cho cộng đồng mãi mãi

• Hacker xem thời gian là tài nguyên quý giá, không chỉ cho bản thân mà cho cả cộng đồng.

• Khi bạn giải quyết được một vấn đề, hãy chia sẻ giải pháp công khai để những người khác không phải mất công tìm lại từ đầu.

• Đây là cách hacker hỗ trợ nhau và cùng nhau phát triển – chia sẻ tri thức là trách nhiệm đạo đức trong cộng đồng hacker.

2. Có thể chia sẻ miễn phí, nhưng không bắt buộc

• Bạn không cần phải cho đi mọi thứ miễn phí, nhưng những hacker được tôn trọng nhất thường là những người chia sẻ sáng tạo của mình với cộng đồng.

• Tuy nhiên, bán sản phẩm hoặc kỹ năng để kiếm sống là hoàn toàn phù hợp với tinh thần hacker, miễn là bạn vẫn duy trì tinh thần học hỏi và chia sẻ.

3. Đọc các tài liệu kinh điển của giới hacker

• Jargon File – bộ sưu tập những thuật ngữ và văn hóa hacker từ thời kỳ đầu của Internet.

• "Hacker Manifesto" của The Mentor – một bài viết mang tính biểu tượng thể hiện tâm hồn và tư tưởng của hacker.

• Dù những tài liệu này có thể đã lỗi thời về mặt kỹ thuật, nhưng tinh thần và thái độ hacker mà chúng truyền tải vẫn còn nguyên giá trị đến ngày nay.

Bước 3: Tư duy phản kháng – Chống lại sự kiểm soát và giới hạn

Để trở thành một hacker thực sự, bạn không chỉ cần kỹ năng – bạn còn cần một tư tưởng tự do. Hacker là những người chống lại sự nhàm chán, máy móc và những thế lực muốn kiểm soát thông tin bằng cách áp đặt quyền lực, kiểm duyệt và giấu giếm tri thức.

1. Hacker chống lại sự độc đoán và tẻ nhạt

• Kẻ thù lớn nhất của hacker không phải là hệ thống – mà là sự buồn chán và những công việc lặp lại vô nghĩa.

• Hacker luôn tìm cách tự động hóa, tối ưu hóa hoặc đơn giản là phá vỡ những quy tắc cứng nhắc, để mọi thứ trở nên hiệu quả hơn và thú vị hơn.

2. Hacking không chỉ là kỹ năng – đó là một lối sống

• Trở thành hacker cũng là một tuyên ngôn về tự do tri thức và sự bình đẳng.

• Hacker từ chối những khái niệm truyền thống về “công việc ổn định” hay “sở hữu tuyệt đối”, thay vào đó là chia sẻ, hợp tác và sáng tạo không giới hạn.

• Đó là lựa chọn sống vì đam mê, vì cộng đồng, và vì tri thức chung của nhân loại.

Bước 4: Giỏi thật sự – Không cần “làm màu”

Ai cũng có thể lên mạng, đặt một cái tên nghe "ngầu" kiểu cyberpunk rồi giả làm hacker. Nhưng trên Internet – nơi kỹ năng lên tiếng thay vì hình thức – năng lực thực sự mới là thứ mang lại sự tôn trọng.

1. Internet không quan tâm đến “vẻ ngoài hacker”

• Hacker đích thực không phải là người có avatar đen trắng, gõ code trong bóng tối hay nói những từ ngữ khó hiểu.

• Kỹ năng, hiểu biết và sự kiên trì học hỏi mới là điều khiến bạn được công nhận trong cộng đồng.

2. Tập trung vào năng lực – không chạy theo hình tượng

• Thay vì cố tỏ ra “chất”, hãy dành thời gian rèn luyện kỹ năng thật vững chắc: lập trình, hệ điều hành, mạng, bảo mật, v.v.

• Khi bạn làm tốt công việc của mình, sự tôn trọng và vị trí trong cộng đồng hacker sẽ tự nhiên đến – không cần phải phô trương.

Phần 3: Thực hành hacking hiệu quả: Kiểm thử phần mềm và chia sẻ kiến thức

Bước 1: Viết phần mềm mã nguồn mở – Cách để ghi dấu trong cộng đồng hacker

Một trong những cách mạnh mẽ nhất để khẳng định mình trong thế giới hacker là viết phần mềm mã nguồn mở (open-source) – những chương trình miễn phí, ai cũng có thể sử dụng, học hỏi và cải tiến.

1. Viết phần mềm hữu ích – và chia sẻ miễn phí

• Hãy tạo ra các chương trình mà người khác thấy vui hoặc hữu ích, rồi công khai mã nguồn để bất kỳ ai cũng có thể sử dụng hoặc phát triển thêm.

• Hacker giỏi không giữ kiến thức cho riêng mình – họ chia sẻ để giúp cộng đồng cùng tiến bộ.

2. Được tôn trọng nhờ cống hiến thật sự

• Những hacker được ngưỡng mộ nhất không phải là người giỏi "khoe khoang", mà là những người tạo ra công cụ mà cả thế giới sử dụng – rồi chia sẻ chúng miễn phí.

• Đó có thể là một trình soạn thảo, công cụ bảo mật, script tự động hóa, hay bất kỳ phần mềm nào giải quyết vấn đề thực tế.

Bước 2: Tham gia kiểm thử và sửa lỗi phần mềm mã nguồn mở – Học từ trải nghiệm thực tế

Không phải ai cũng phải viết phần mềm để trở thành hacker giỏi. Bạn có thể bắt đầu bằng việc kiểm thử (test) và sửa lỗi (debug) cho các dự án mã nguồn mở đang phát triển – và đây là một cách cực kỳ hiệu quả để học hỏi và đóng góp cho cộng đồng.

1. Người kiểm thử giỏi được đánh giá rất cao

• Lập trình viên mã nguồn mở luôn cần người dùng thông minh giúp thử nghiệm phiên bản mới.

• Một người kiểm thử tốt là người:

  • Biết mô tả rõ lỗi (symptom)

  • Có thể xác định vị trí lỗi (localize bug)

  • Kiên nhẫn với những phiên bản chưa hoàn thiện

  • Biết thực hiện một số thao tác chẩn đoán đơn giản

Những người như vậy “quý như đá quý” trong mắt cộng đồng phát triển.

2. Bắt đầu từ việc kiểm thử – rồi tiến xa hơn

• Hãy chọn một phần mềm mã nguồn mở mà bạn thấy hứng thú.

• Gửi phản hồi chất lượng khi bạn gặp lỗi hoặc thấy tính năng hoạt động chưa đúng.

• Từ đó, bạn có thể học cách đọc mã nguồn, tìm lỗi, rồi dần dần sửa lỗi và đề xuất cải tiến.

• Đây là con đường tự nhiên để bạn chuyển từ người dùng sang người đóng góp tích cực.

3. Lợi ích khi tham gia kiểm thử mã nguồn mở

• Học được kỹ năng thực tế từ các dự án thật.

• Kết nối với lập trình viên giỏi và cộng đồng hacker.

• Tạo thiện cảm và xây dựng uy tín – những người bạn giúp hôm nay có thể là người hướng dẫn bạn sau này.

Bước 3: Chia sẻ thông tin hữu ích – Xây dựng nguồn kiến thức cho cộng đồng

Ngoài viết phần mềm và sửa lỗi, một cách khác để ghi dấu ấn trong thế giới hacker là thu thập, sàng lọc và công khai những thông tin bổ ích dưới dạng tài liệu, trang web hoặc danh sách câu hỏi thường gặp (FAQ).

1. Tạo nguồn tài liệu đáng tin cậy

• Sưu tập những kiến thức hay, những giải pháp thực tế mà nhiều người quan tâm.

• Biên tập và lọc ra thông tin dễ hiểu, chính xác và cập nhật.

• Đăng tải dưới dạng trang web, blog, hoặc tài liệu FAQ để ai cũng có thể tra cứu.

2. Được tôn trọng như tác giả phần mềm

• Người duy trì các FAQ kỹ thuật quan trọng được cộng đồng kính trọng gần như những lập trình viên viết phần mềm mã nguồn mở.

• Việc này giúp cộng đồng học hỏi nhanh hơn và phát triển hiệu quả hơn.

Bước 4: Giúp duy trì hạ tầng – Công việc thầm lặng nhưng quan trọng

Cộng đồng hacker và cả sự phát triển của Internet đều dựa vào những người tình nguyện làm những công việc không hào nhoáng nhưng thiết yếu để mọi thứ hoạt động trơn tru.

1. Những công việc cần làm để duy trì cộng đồng

• Quản lý danh sách thư điện tử (mailing lists)

• Điều phối và kiểm duyệt các nhóm thảo luận (newsgroups)

• Bảo trì kho lưu trữ phần mềm lớn

• Tham gia xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật như RFC

2. Sự đóng góp này rất được trân trọng

• Những người làm công việc này thường phải dành nhiều thời gian, kiên nhẫn và không được “làm màu” như viết code.

• Nhưng họ được kính trọng vì sự tận tâm và trách nhiệm, giữ cho cả cộng đồng hacker và Internet vận hành ổn định.

Bước 5: Phục vụ văn hóa hacker – Trở thành người truyền cảm hứng và giữ gìn giá trị

Đóng góp cho văn hóa hacker không phải là điều bạn làm ngay từ đầu. Bạn chỉ có thể đảm nhận vai trò này khi đã có thời gian gắn bó và được cộng đồng công nhận qua những đóng góp thiết thực như viết phần mềm, chia sẻ kiến thức, hay duy trì hạ tầng.

1. Hacker không có “lãnh đạo” chính thức, nhưng có những người truyền cảm hứng

• Hacker có những “anh hùng văn hóa”, “bậc lão làng” và “người giữ sử sách” – những người góp phần gìn giữ và phát triển tinh thần hacker.

• Khi bạn tích lũy đủ kinh nghiệm và được tin tưởng, bạn có thể trở thành một phần quan trọng của văn hóa này.

2. Khi đạt được vị trí, hãy khiêm tốn và chân thành

• Hacker rất đề cao sự khiêm nhường và thường nghi ngờ những ai phô trương cái tôi.

• Thay vì cố gắng tìm kiếm danh tiếng, hãy tập trung làm tốt công việc và để thành tựu tự nhiên mang đến vị trí đó.

• Khi được trao niềm tin và vai trò, hãy giữ thái độ tôn trọng và khiêm nhường.

Biên dịch: Sidney Bailey Hoang.