Bạn có biết, chỉ với đôi tay và những huyệt đạo quan trọng trên cơ thể, bạn có thể hỗ trợ quá trình giảm cân một cách tự nhiên? Trong Y học Cổ truyền Trung Hoa, bấm huyệt không chỉ giúp giảm căng thẳng, cải thiện tuần hoàn mà còn kích thích hệ tiêu hóa, giúp cơ thể trao đổi chất hiệu quả hơn.

Mặc dù các nghiên cứu khoa học hiện nay về hiệu quả bấm huyệt giảm cân còn hạn chế, nhiều chuyên gia khuyên rằng bấm huyệt kết hợp với chế độ ăn lành mạnh và tập luyện đều đặn có thể trở thành “bí kíp” hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn các huyệt quan trọng và cách bấm huyệt đúng cách, giúp bạn giảm cân an toàn ngay tại nhà.

Phần 1: Cách bấm huyệt tại tai, bụng và chân để giảm cân an toàn

Bước 1: Bấm huyệt tai giúp giảm cân hiệu quả tại nhà

Bấm huyệt là một phương pháp cổ truyền giúp kiểm soát cảm giác thèm ăn, cải thiện tiêu hóa và hỗ trợ giảm cân. Trong đó, huyệt tai được coi là điểm quan trọng nhất vì hội tụ nhiều huyệt kiểm soát sự thèm ăn.

Các bước bấm huyệt tai giảm cân:

• Xác định huyệt tai:

  • Đặt ngón cái ngay phía trước phần mô hình tam giác ở mặt trước của tai. Ngón cái lý tưởng vì bao phủ diện tích lớn và tác động lên nhiều huyệt cùng lúc.

  • Cách khác: đặt ngón tay lên hàm, mở và đóng miệng, điểm nào di chuyển nhiều nhất chính là huyệt cần bấm.

• Tác động:

  • Dùng lực vừa phải, giữ áp lực liên tục khoảng 3 phút.

  • Giúp kiểm soát cơn đói, giảm thèm ăn và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.

• Các huyệt chính quanh tai: SI19, TW21, GB2 – đây là những huyệt được nghiên cứu nhiều nhất về tác dụng giảm cân.

• Nếu chỉ thực hiện một huyệt, chọn huyệt tai vì đây là nơi duy nhất hội tụ ba huyệt quan trọng kiểm soát thèm ăn.

Lưu ý: Bấm huyệt tai nên kết hợp với chế độ ăn lành mạnh và tập luyện đều đặn để đạt hiệu quả giảm cân tốt nhất.

Bước 2: Bấm huyệt hỗ trợ giảm cân và cải thiện tiêu hóa tại nhà

Ngoài huyệt tai, còn nhiều huyệt khác trên cơ thể có thể giúp kiểm soát thèm ăn, cải thiện tiêu hóa và hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Dưới đây là các huyệt quan trọng và cách bấm:

• Huyệt GV26 (giữa mũi và môi trên – nhân trung)

  • Vị trí: ở rãnh giữa mũi và môi trên.

  • Cách bấm: dùng lực vừa phải, giữ 5 phút, 2 lần/ngày.

  • Tác dụng: giảm cảm giác thèm ăn, kiểm soát cơn đói.

• Huyệt Ren 6 (dưới rốn 3 cm)

  • Vị trí: 3 cm trực tiếp dưới rốn.

  • Cách bấm: dùng ngón trỏ và giữa xoa nhẹ lên xuống 2 phút, 2 lần/ngày.

  • Tác dụng: cải thiện tiêu hóa, tăng cường năng lượng cho bụng.

• Huyệt ST36 (dưới đầu gối 2 inch, phía ngoài chân)

  • Vị trí: 2 inch dưới đầu gối, hơi lệch ra ngoài.

  • Cách bấm: dùng ngón trỏ ấn 2 phút mỗi ngày. Khi uốn bàn chân, sẽ cảm nhận cơ co chuyển dưới ngón tay.

  • Tác dụng: hỗ trợ chức năng dạ dày, tăng cường tiêu hóa.

• Huyệt LI11 (nếp gấp khuỷu tay, phía ngoài)

  • Vị trí: mặt trong nếp gấp khuỷu tay, gần ngoài khuỷu.

  • Cách bấm: dùng ngón cái ấn 1 phút mỗi ngày.

  • Tác dụng: kích thích ruột, loại bỏ nhiệt dư và độ ẩm không cần thiết trong cơ thể.

• Huyệt SP6 (trên mắt cá chân 2 inch, mặt trong chân)

  • Vị trí: 2 inch trên mắt cá chân, mặt trong và sau xương.

  • Cách bấm: dùng ngón cái ấn 1 phút mỗi ngày, thả lực từ từ.

  • Tác dụng: cân bằng dịch trong cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa.

• Huyệt “nỗi buồn bụng” (dưới xương sườn thấp nhất, thẳng từ dái tai xuống)

  • Vị trí: dưới mỗi xương sườn thấp nhất, theo đường thẳng từ dái tai xuống.

  • Cách bấm: ấn 5 phút mỗi ngày dưới từng xương sườn.

  • Tác dụng: hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy bụng, khó tiêu.

Lưu ý: Bấm huyệt giảm cân nên thực hiện đều đặn và kết hợp với chế độ ăn lành mạnh, tập luyện để đạt hiệu quả tối ưu.

Bước 3: Lưu ý khi bấm huyệt giảm cân

• Điều chỉnh huyệt phù hợp với cơ thể: Nếu một huyệt khiến bạn khó chịu hoặc không mang lại hiệu quả mong muốn, hãy thử huyệt khác. Mỗi người phản ứng khác nhau, tùy vào cơ địa và tình trạng sức khỏe.

• Theo dõi cơ thể: Luôn chú ý cảm giác và phản ứng của cơ thể khi bấm huyệt. Không nên bấm quá mạnh hoặc quá lâu.

• Sử dụng lâu dài: Bạn có thể thực hiện bấm huyệt đều đặn cho đến khi đạt được cân nặng lý tưởng, sau đó tiếp tục bấm để duy trì vóc dáng.

• An toàn: Hiện chưa có báo cáo về tác dụng phụ khi bấm huyệt theo cách này, nên phương pháp này được xem là an toàn khi thực hiện đúng cách.

Phần 2: Thực đơn chống viêm kết hợp bấm huyệt giúp giảm cân bền vững

Bước 1: Ăn uống chống viêm để hỗ trợ giảm cân hiệu quả

Bên cạnh bấm huyệt, chế độ ăn chống viêm đóng vai trò quan trọng trong quá trình giảm cân, vì thừa cân thường đi kèm với tình trạng viêm trong cơ thể. Dưới đây là hướng dẫn thực tế:

• Chọn thực phẩm hữu cơ:

  • Ưu tiên rau, củ, quả và thực phẩm hữu cơ.

  • Tránh các loại thực phẩm có chứa thuốc trừ sâu, hormone hoặc kháng sinh có thể làm tăng viêm.

• Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn:

  • Giảm đồ ăn đóng gói, thức ăn nhanh vì chứa nhiều chất bảo quản, phụ gia có thể gây viêm, đặc biệt với những người nhạy cảm.

• Nấu ăn từ nguyên liệu tươi:

  • Cố gắng nấu từ nguyên liệu nguyên chất, chưa qua xử lý.

  • Thực phẩm ít chế biến giữ lại nhiều vitamin, khoáng chất và dinh dưỡng thiết yếu.

• Nguyên tắc đơn giản:

  • Nếu thực phẩm quá trắng như bánh mì trắng, gạo trắng, mì ống trắng, đó là dấu hiệu đã qua chế biến.

  • Thay bằng: bánh mì nguyên cám, gạo lứt, mì ống nguyên cám.

Áp dụng chế độ ăn chống viêm kết hợp bấm huyệt sẽ giúp giảm cân tự nhiên, hỗ trợ tiêu hóa và duy trì sức khỏe lâu dài.

Bước 2: Tăng cường rau củ và trái cây để giảm cân hiệu quả

Một chế độ ăn giàu rau củ và trái cây không chỉ giúp giảm cân mà còn giảm viêm trong cơ thể nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cao.

• Tỷ lệ rau củ và trái cây:

  • Khoảng 2/3 khẩu phần ăn hàng ngày nên là rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt.

• Chọn màu sắc tươi sáng:

  • Rau củ và trái cây càng nhiều màu sắc càng giàu chất chống oxy hóa.

  • Nên chọn:

    • Trái cây: dâu tây, việt quất, mâm xôi, táo, mận, cam, quýt.

    • Rau xanh: cải bó xôi, cải xoăn, bí mùa đông/mùa hè, ớt chuông.

• Ưu tiên tươi và nguyên chất:

  • Tươi là tốt nhất, nhưng rau củ và trái cây đông lạnh vẫn dùng được.

  • Tránh chế biến trong sốt kem hay đường nhiều, vì sẽ làm tăng chất béo hoặc đường.

• Tránh trái cây chế biến:

  • Không dùng trái cây đóng hộp trong syrup hoặc có thêm đường, vì sẽ giảm hiệu quả giảm cân và tăng viêm.

Kết hợp bấm huyệt giảm cân + ăn nhiều rau củ, trái cây là cách tự nhiên, an toàn và hiệu quả để kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe lâu dài.

Bước 3: Tăng chất xơ trong chế độ ăn để giảm cân và chống viêm

Chất xơ không chỉ giúp tiêu hóa tốt mà còn giảm viêm trong cơ thể và hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Mỗi ngày bạn nên cung cấp tối thiểu 20–35 g chất xơ từ các thực phẩm tự nhiên.

• Ngũ cốc nguyên hạt:

  • Gạo lứt, lúa mạch bulgur, kiều mạch, yến mạch, kê, quinoa.

• Trái cây giàu chất xơ:

  • Nên ăn cả vỏ khi có thể: táo, lê, sung, chà là, nho, các loại dâu.

• Rau củ:

  • Rau lá xanh: cải bó xôi, cải củ, cải kale, cải Thụy Sĩ.

  • Rau củ khác: cà rốt, bông cải xanh, bắp cải Brussel, bok choy, củ dền.

• Đậu và các loại họ đậu:

  • Đậu Hà Lan, đậu lăng, đậu kidney, đậu đen, đậu trắng, đậu lima.

• Hạt và quả hạch:

  • Hạt: bí, mè, hướng dương.

  • Quả hạch: hạnh nhân, hồ đào, óc chó, pistachio.

Kết hợp chế độ ăn giàu chất xơ + rau củ, trái cây + bấm huyệt giảm cân sẽ giúp bạn đạt vóc dáng lý tưởng, hỗ trợ tiêu hóa và giảm viêm một cách tự nhiên, an toàn.

Bước 4: Hạn chế thịt đỏ và chọn thịt lành mạnh

Việc giảm lượng thịt, đặc biệt là thịt đỏ, giúp kiểm soát cân nặng và giảm viêm trong cơ thể.

• Hạn chế thịt đỏ:

  • Nên ăn ít thịt bò, thịt lợn, thay thế bằng thực phẩm giàu protein từ thực vật hoặc hải sản.

• Nếu ăn thịt bò:

  • Chọn thịt nạc, tốt nhất là bò ăn cỏ, vì chứa tỷ lệ omega-3 và omega-6 tự nhiên cân bằng.

• Nếu ăn gia cầm:

  • Chọn thịt gà/turkey bỏ da, nuôi không dùng hormone hay kháng sinh.

• Nguyên tắc chung:

  • Ít thịt chế biến sẵn, ưu tiên protein từ thực vật, cá, hải sản để hỗ trợ giảm cân và chống viêm.

Kết hợp hạn chế thịt đỏ + chế độ ăn giàu rau củ, trái cây, chất xơ + bấm huyệt giảm cân sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, tiêu hóa tốt và giảm cân tự nhiên.

Bước 5: Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa

Để giảm cân hiệu quả và bảo vệ tim mạch, cần giới hạn chất béo xấu trong chế độ ăn hàng ngày.

• Tránh chất béo chuyển hóa (trans fats):

  • Không dùng bơ thực vật, mỡ thực vật (margarine), shortening hoặc các thực phẩm có ghi “partially hydrogenated fats”.

  • Ngay cả khi nhãn ghi “0 trans fats”, vẫn có thể chứa trans fats, nên cần cẩn trọng.

• Hạn chế chất béo bão hòa (saturated fats):

  • Giới hạn dưới 7% tổng năng lượng hàng ngày (theo khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Mỹ).

  • Tránh bơ, margarine, dầu mỡ nấu ăn nhiều bão hòa.

• Lựa chọn thay thế lành mạnh:

  • Dùng dầu ô liu hoặc dầu cải để nấu ăn.

  • Loại bỏ mỡ thừa trên thịt trước khi chế biến.

Kết hợp hạn chế chất béo xấu + chế độ ăn giàu rau củ, trái cây, chất xơ + bấm huyệt giảm cân giúp giảm cân an toàn, hỗ trợ tiêu hóa và bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.

Bước 6: Tăng lượng cá trong chế độ ăn để giảm cân và giảm viêm

Cá là nguồn protein chất lượng cao và giàu axit béo omega-3 lành mạnh, giúp giảm viêm trong cơ thể và hỗ trợ giảm cân.

• Chọn các loại cá giàu omega-3:

  • Cá hồi, cá ngừ, cá hồi vân, cá mòi, cá thu.

• Lợi ích:

  • Hỗ trợ kiểm soát viêm.

  • Giúp cơ thể chuyển hóa năng lượng hiệu quả.

  • Cung cấp protein tốt cho cơ bắp, tăng cường trao đổi chất.

Kết hợp tăng ăn cá + hạn chế thịt đỏ, chất béo xấu + rau củ, trái cây, chất xơ + bấm huyệt giảm cân sẽ giúp bạn giảm cân tự nhiên, an toàn và duy trì sức khỏe lâu dài.

Bước 7: Chọn carbohydrate phức tạp để giảm cân và giảm viêm

Không phải tất cả carbohydrate đều giống nhau. Carbohydrate phức tạp giúp kiểm soát cân nặng và giảm viêm, trong khi carbohydrate đơn giản (từ thực phẩm chế biến) có thể tăng viêm.

• Nguyên tắc cơ bản:

  • Tránh thực phẩm chế biến sẵn để chỉ ăn carbohydrate phức tạp.

  • Thực phẩm qua chế biến làm phân hủy carbohydrate thành loại đơn giản, tăng nguy cơ viêm và tích mỡ.

• Nguồn carbohydrate phức tạp tốt:

  • Ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, yến mạch, lúa mạch, quinoa.

  • Rau củ và trái cây nguyên chất, chưa qua chế biến.

Kết hợp carbohydrate phức tạp + rau củ, trái cây, chất xơ + cá, hạn chế thịt đỏ và chất béo xấu + bấm huyệt giảm cân giúp bạn giảm cân tự nhiên, duy trì sức khỏe và giảm viêm hiệu quả.

Bước 8: Bắt đầu tập thể dục đều đặn để giảm cân và giữ dáng

Để giảm cân hiệu quả, ăn uống lành mạnh kết hợp tập thể dục đều đặn là chìa khóa. Tuy nhiên, tập luyện không nhất thiết phải quá khó khăn hay áp lực.

• Bắt đầu từ những bước đơn giản:

  • Đi bộ nhiều hơn: gửi xe xa hơn, đi cầu thang thay vì thang máy, dắt thú cưng đi dạo, hoặc đi bộ hàng ngày.

  • Sử dụng máy đếm bước chân (pedometer) để theo dõi số bước và tăng dần theo thời gian.

• Tập luyện đa dạng:

  • Nâng tạ, tập cardio, chạy bộ, tập máy elliptical… chọn hình thức bạn thích và dễ duy trì lâu dài.

• Tập vừa sức:

  • Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu, đặc biệt nếu bạn có vấn đề sức khỏe.

  • Không tập quá sức, chỉ tăng cường độ từ từ để cơ thể thích nghi.

  • Chọn hoạt động phù hợp với lịch sinh hoạt và sở thích cá nhân để duy trì lâu dài.

Kết hợp tập thể dục đều đặn + chế độ ăn chống viêm + bấm huyệt giảm cân giúp bạn giảm cân an toàn, tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện tiêu hóa và duy trì vóc dáng bền vững.

Bước 9: Tập aerobic đều đặn để giảm cân và cải thiện sức khỏe tim mạch

Để giảm cân hiệu quả và duy trì sức khỏe, bạn nên tập aerobic vừa phải từ 75–300 phút mỗi tuần. Aerobic là các hoạt động giúp tăng nhịp tim và lượng oxy cơ thể sử dụng.

• Ví dụ các hoạt động aerobic:

  • Chạy bộ, đi bộ nhanh, bơi lội, đi bộ đường dài, nhảy, khiêu vũ, võ thuật, đạp xe.

  • Có thể tập trong nhà với máy chạy bộ, xe đạp tập, máy elliptical, hoặc ngoài trời tại công viên, khu phố.

• Nguyên tắc:

  • Chọn hoạt động bạn yêu thích để dễ duy trì.

  • Chia thời gian tập đều trong tuần, tăng dần cường độ từ từ.

Kết hợp tập aerobic + các bài tập tăng cường cơ + chế độ ăn chống viêm + bấm huyệt giảm cân sẽ giúp bạn giảm cân tự nhiên, cải thiện tiêu hóa, tăng cường sức khỏe tim mạch và duy trì vóc dáng lâu dài.

Phần 3: Bấm huyệt là gì? Cơ chế giảm cân theo y học cổ truyền Trung Hoa

Bước 1: Hiểu cơ bản về Y học Cổ truyền và bấm huyệt

Bấm huyệt và châm cứu trong Y học Cổ truyền Trung Hoa (TCM) dựa trên 12 kinh lạc cơ bản trên cơ thể. Những kinh lạc này là đường dẫn năng lượng (qi/chi), lưu thông sức sống trong cơ thể.

• Nguyên lý cơ bản:

  • Bệnh tật hay các rối loạn cơ thể xuất phát từ tắc nghẽn năng lượng qi.

  • Châm cứu dùng kim, bấm huyệt dùng lực tay hoặc dụng cụ để thông kinh lạc, giúp qi lưu thông dễ dàng.

• Kinh lạc và cơ thể:

  • Các kinh lạc tương ứng với đường đi của dây thần kinh hoặc hệ tuần hoàn, ảnh hưởng đến các cơ quan và chức năng.

• Cách thực hiện bấm huyệt:

  • Dùng ngón tay hoặc dụng cụ tác động lên các huyệt.

  • Có thể kết hợp tinh dầu thiên nhiên để tăng hiệu quả thư giãn và hỗ trợ lưu thông năng lượng.

Hiểu rõ nguyên lý kinh lạc và bấm huyệt giúp bạn áp dụng phương pháp này an toàn, hỗ trợ giảm cân, cải thiện tiêu hóa và tăng cường sức khỏe tổng thể theo cách tự nhiên.

Bước 2: Hiểu cách bấm huyệt hỗ trợ giảm cân

Trong Y học Cổ truyền Trung Hoa (TCM), giảm cân được thúc đẩy bằng cách loại bỏ “nhiệt” và “ẩm” dư thừa và hỗ trợ hoạt động của các cơ quan tiêu hóa.

• Ý nghĩa “nhiệt” và “ẩm”:

  • Đây là thuật ngữ chỉ sự mất cân bằng năng lượng trong cơ thể, không phải nhiệt độ hay độ ẩm thực tế trên da.

  • Bấm huyệt giúp cân bằng năng lượng này, hỗ trợ cơ thể hoạt động hiệu quả hơn.

• Huyệt tai đặc biệt hiệu quả:

  • Một số nghiên cứu cho thấy bấm huyệt tại các điểm trên tai có thể giúp thúc đẩy giảm cân đáng kể.

• Các kỹ thuật liên quan:

  • Ví dụ, Tapas Acupressure Technique được áp dụng để duy trì cân nặng sau khi giảm, giúp ổn định vóc dáng, mặc dù chưa có kết quả rõ rệt về giảm cân ban đầu.

Hiểu cách bấm huyệt theo nguyên lý TCM giúp bạn áp dụng bấm huyệt giảm cân an toàn, hỗ trợ tiêu hóa và cân bằng năng lượng, mang lại hiệu quả lâu dài.

Bước 3: Hướng dẫn cách bấm huyệt giảm cân đúng cách

Để bấm huyệt hiệu quả và an toàn, bạn cần nắm rõ cách xác định huyệt và mức lực phù hợp.

• Bấm huyệt hai bên cơ thể:

  • Nếu huyệt không nằm ở giữa cơ thể, hãy bấm cả hai bên cùng một khoảng thời gian.

• Chọn mức lực phù hợp:

  • Nhẹ: Chỉ ấn nhẹ vào da, di chuyển da xung quanh huyệt. Cảm nhận cơ di chuyển dưới da, không thấy xương hay mạch.

  • Vừa phải: Ấn sâu hơn, có thể cảm nhận xương hoặc khớp, đồng thời cơ di chuyển rõ. Cảm nhận mạch tại các huyệt quanh đầu gối, khuỷu tay hoặc mắt cá chân.

  • Lưu ý: Không bao giờ ấn quá mạnh. Chỉ chọn mức lực bạn cảm thấy thoải mái.

• Thời điểm và nơi bấm huyệt:

  • Có thể bấm ở bất cứ đâu: tại nhà, nơi làm việc, trường học, sau hoặc trong khi tắm.

  • Môi trường yên tĩnh sẽ giúp thư giãn và tăng hiệu quả, nhưng không bắt buộc.

Hiểu cách bấm huyệt đúng lực và thời gian giúp bạn thực hành an toàn, hỗ trợ giảm cân tự nhiên, cân bằng năng lượng và cải thiện tiêu hóa.

Sử dụng bản đồ phản xạ học để tăng hiệu quả bấm huyệt giảm cân

Để bấm huyệt hiệu quả, việc tham khảo bản đồ phản xạ học rất hữu ích.

• Tìm hiểu các huyệt chính:

  • Tập trung vào các huyệt liên quan đến tiêu hóa và giảm cân:

    • Dạ dày

    • Ruột già

    • Tuyến thượng thận

    • Thận

    • Tai

• Sử dụng bản đồ phản xạ học:

  • Xác định chính xác vị trí huyệt trước khi bấm.

  • Sử dụng làm tham chiếu khi thực hành bấm huyệt để đảm bảo tác động đúng vị trí, an toàn và hiệu quả.

Việc nắm rõ các huyệt quan trọng qua bản đồ giúp bạn bấm huyệt giảm cân chính xác, cân bằng năng lượng và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

Nguồn tham khảo

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6617497/
2. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21219177
3. https://health.clevelandclinic.org/anti-inflammatory-diet/
4. https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/foods-that-fight-inflammation
5. https://nutritionfacts.org/2023/03/21/fiber-an-effective-anti-inflammatory/
6. https://health.clevelandclinic.org/is-red-meat-bad-for-you/
7. https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/fats/saturated-fats
8. https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/fats/fish-and-omega-3-fatty-acids
9. https://medlineplus.gov/ency/imagepages/19529.htm
10. https://www.helpguide.org/articles/healthy-living/how-to-start-exercising-and-stick-to-it.htm
11. https://www.heart.org/en/healthy-living/fitness/fitness-basics/aha-recs-for-physical-activity-in-adults
12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2922972/

Biên dịch: Rene Lee Nguyen.